Ο ρόλος της διεθνούς κοινωνίας στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας πειρατείας

Abstract

Η πειρατεία σε διεθνές επίπεδο αποτελεί πρόκληση για όλα τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς και είναι κάτι περισσότερο από ένα κοινό ποινικό έγκλημα. Τα αίτια πίσω από την εμφάνιση και την έξαρση του φαινομένου είναι πολυσύνθετα και αλληλένδετα και μπορεί να αφορούν το οικονομικό κέρδος, τον εκφοβισμό, την πολιτική επιβολή και την αποσταθεροποίηση. Ανάλογα με την περιοχή, παρατηρείται ότι τα αίτια και οι σκοπιμότητες των πειρατών αλλάζουν. Χαρακτηριστικά, οι πειρατές του Κόλπου της Γουινέας φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο για το φορτίο των πλοίων, ειδικά των πετρελαιοφόρων. Από την άλλη, στον Κόλπο του Άντεν, οι πειρατές επιτίθενται με σκοπό την κατάληψη πλοίων, τη σύλληψη ομήρων και την παρεμπόδιση της διέλευσης ξένων σκαφών. Για να κατανοήσει κανείς τα αίτια που εκδηλώνεται μία επίθεση σε πλωτά σκάφη, πρέπει να γνωρίζει και το ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο μίας κατάστασης. Η εργασία θα επικεντρωθεί στο να ορίσει, καταρχήν, την πειρατεία με βάση το διεθνές δίκαιο και να παρουσιάσει αυτά τα ειδικά στοιχεία που επεξηγούν το γιατί και πως η πειρατική δραστηριότητα εκδηλώνεται στην Αφρική και τον Ινδικό ωκεανό, εστιάζοντας, ως μελέτη περίπτωσης, στη Σομαλία και τον Κόλπο του Άντεν, σε σύγκριση με δύο άλλες περιοχές, την νοτιοανατολική Ασία (Στενά της Μάλακα) και τη Δυτική Αφρική (κόλπος της Γουινέας), στις οποίες επίσης παρουσιάζεται το φαινόμενο της πειρατείας. Η κύρια αιτία που επιλέγεται το συγκεκριμένο παράδειγμα ως επίκεντρο της μελέτης είναι η διαφαινόμενη σύνδεση της θαλάσσιας πειρατείας με το οργανωμένο έγκλημα, η ενδεχόμενη σχέση της με την τρομοκρατία, καθώς και η έμφαση που δίνεται από το σύνολο των διεθνών οργανισμών και των αναπτυγμένων κρατών για να παρεμποδίσουν και να καταστείλουν την πειρατική δραστηριότητα στην περιοχή αυτή. Επίσης, η περίπτωση αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ερευνητές των διεθνών σχέσεων που ασχολούνται με ζητήματα ισχύος και επιθυμούν να εστιάσουν σε βάθος στο κατά πόσο η κοινωνία είναι πράγματι παγκοσμιοποιημένη και το εάν οι διεθνείς οργανισμοί, τελικά, εξυπηρετούν στην εξασφάλιση της διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας. Στα πλαίσια αυτής της μελέτης, θα πραγματοποιηθεί εκτενής βιβλιογραφική έρευνα με τη χρήση πρωτογενούς και δευτερογενούς ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Παράλληλα, ειδικά για τη μελέτη περίπτωσης της Σομαλίας, θα αξιοποιηθούν και πηγές από αναγνωρισμένες εφημερίδες και περιοδικά ενώ θα περιληφθούν και στοιχεία από αποστολές, αναφορές διεθνών οργανισμών και ενημερωτικά δελτία. Στόχος της Διπλωματικής Εργασίας είναι η μελέτη του φαινομένου της πειρατείας όπως εμφανίζεται σήμερα, η ανάλυση των στρατηγικών καταπολέμησης των πειρατικών επιθέσεων καθώς και η μελέτη των μεθόδων που εφαρμόζουν διεθνείς οργανισμοί και κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της και αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των μέτρων καταπολέμησης της πειρατείας, από τη στιγμή που ξεκίνησε η διεθνής συνεργασία για την καταπολέμησή της. Λέξεις κλειδιά: πειρατεία, Σομαλία, Σομαλοί πειρατές, Κέρας της Αφρικής, Νοτιοανατολική Ασία, Περιφερειακοί οργανισμοί, διεθνείς σχέσεις, δίκαιο της θάλασσας, ναυσιπλοΐα, οργανωμένο έγκλημα, τρομοκρατία, Κόλπος της Γουινέας.