Οι προοπτικές της διοικητικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα : ο ρόλος της συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) με βάση την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε.

Abstract

Η ιστορία της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα έχει μακροχρόνια πορεία. Είναι αποτέλεσμα των ιστορικών και πολιτικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στο εσωτερικό της, αλλά και των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων, όπως σχηματίστηκαν με την επίδραση και διεθνών παραγόντων. Χαρακτηριστικό της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης είναι, εδώ και δεκαετίες, η παθογένειά της, που δεν αφήνει περιθώριο ανάκαμψης για την πληγείσα – ιδίως εν μέσω οικονομικής κρίσης – χώρα. Έχουν γίνει αρκετές απόπειρες διοικητικής μεταρρύθμισης, που συνήθως αποβαίνουν άκαρπες ή αποφέρουν αποτελέσματα μέτριας επιτυχίας. Ωστόσο, προκειμένου να εξεταστεί εάν είναι τελικά δυνατή μια μεταρρύθμιση στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση, πρέπει να εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά αυτής και τα τρωτά της σημεία. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η προσέγγιση της Δημόσιας Διοίκησης και παρουσιάζονται οι απόπειρες εξυγίανσης αυτής. Ειδικότερα, μελετάται η δυνατότητα εξορθολογισμού της βάσει της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και των βέλτιστων πρακτικών της ΕΕ, με εφαρμογή της τεχνικής της συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking). Στο πρώτο κεφάλαιο μελετάται η έννοια της Δημόσιας Διοίκησης και η εξέλιξη αυτής στην Ελλάδα. Γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή της από το 1821 μέχρι και σήμερα. Επίσης, παρουσιάζονται οι σύγχρονοι φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διοικητικής μεταρρύθμισης, όπως επίσης και οι σχετικές πρωτοβουλίες. Στο δεύτερο κεφάλαιο αποτυπώνεται η υπάρχουσα κατάσταση της Δημόσιας Διοίκησης και παρουσιάζονται οι λόγοι που έχουν οδηγήσει στην αναποτελεσματικότητα και κακοδιάρθρωση αυτής. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται έννοιες όπως το Νέο Δημόσιο Management αλλά και η πρακτική της συγκριτικής αξιολόγησης ώστε να εξεταστεί η εφαρμογή της στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και στις επιταγές της ΕΕ. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι επιταγές της ΕΕ, όπως έχουν διατυπωθεί σε σχετικές εκθέσεις αλλά και όπως έχουν ενσωματωθεί στις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας. Στο πέμπτο κεφάλαιο μελετάται ο ΟΟΣΑ και οι κατευθύνσεις που έχει διατυπώσει μέσω της έννοιας της «εργαλειοθήκης» (toolkit). Επίσης, εξετάζεται η εφαρμογή της πρακτικής της συγκριτικής αξιολόγησης στο συγκεκριμένο τομέα. Στο έκτο και τελικό κεφάλαιο διατυπώνονται κάποια συμπεράσματα ως προς την προοπτική διοικητικής μεταρρύθμισης και διοικητικής εξυγίανσης βάσει της υπάρχουσας δημόσιας πραγματικότητας. Τα συμπεράσματα αυτά δεν περιορίζονται στην περίπτωση της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και των επιταγών της ΕΕ, αλλά αποτελούν γενικευμένες αρχές ως προς την επιτυχία οποιασδήποτε μεταρρυθμιστικής απόπειρας στην Ελλάδα της κρίσης.