Επισκόπηση φορητών χωρο-ευαίσθητων παιχνιδιών σοβαρού σκοπού για την εκπαίδευση

Abstract

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας στις φορητές συσκευές συνέβαλλε στην ανάπτυξη παιχνιδιών, που εξελίσσονται σε περιβάλλοντα πλούσια σε πληροφορία (μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικά κέντρα πόλεων, χώρους τυπικής εκπαίδευσης, κ.λπ.) χρησιμοποιώντας τη γεωγραφική θέση των παικτών. Τα παιχνίδια αυτά, ως υποκατηγορία των παιχνιδιών διάχυτου υπολογισμού (pervasive games), ονομάζονται φορητά χωρο-ευαίσθητα παιχνίδια (Mobile Location-Based Games). Η παρούσα διπλωματική εργασία αναζητά στη βιβλιογραφία καινοτόμα φορητά χωρο-ευαίσθητα παιχνίδια που συμβάλλουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και συνδυάζουν μαθησιακά οφέλη και ψυχαγωγία στους εκπαιδευόμενους. Η αναζήτηση επικεντρώνεται στη μελέτη των χαρακτηριστικών, κατηγοριών και τεχνολογιών προσδιορισμού θέσης τους αλλά και των σημαντικότερων θεωριών μάθησης. Επιλέχθηκαν σαράντα εννέα (49) αντιπροσωπευτικά εκπαιδευτικά παιχνίδια για μουσεία, πόλεις, συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου και εκμάθησης ξένης γλώσσας. Καταγράφονται και συγκρίνονται ως προς τα χαρακτηριστικά, τις μελέτες αξιολόγησής τους και επιχειρείται σύνδεσή τους με τις θεωρίες μάθησης. Το μεθοδολογικό πλαίσιο της έρευνας βασίστηκε σε συλλογή στοιχείων από ψηφιακές βιβλιοθήκες για το χρονικό διάστημα 2005-2018. Επιπλέον, περιγράφονται εργαλεία σχεδιαστικής στήριξης και προτάσεις που κατατέθηκαν από διάφορους ερευνητές, ώστε να ληφθούν υπόψη από τους σχεδιαστές χωρο-ευαίσθητων παιχνιδιών. Η βιβλιογραφική έρευνα έδειξε ότι οι σχεδιαστές συνδυάζουν χαρακτηριστικά από παιχνίδια δράσης, ρόλων, στρατηγικής και περιπέτειας για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των παικτών και να διατηρήσουν την εμπλοκή τους. Ιδιαίτερη αξιοποίηση γίνεται της επαυξημένης, της μεικτής πραγματικότητας και του συμμετοχικού προσομοιωτή για την παροχή κινήτρων και την εμβύθιση των παικτών. Κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών, οι παίκτες εμπλέκονται σε δραστηριότητες επίλυσης γρίφων/παζλ και πρακτικών προβλημάτων, κυνηγιού θησαυρού και μνήμης για την επίτευξη του στόχου του παιχνιδιού. Ιδιαίτερος προβληματισμός κατατίθεται από τους παίκτες (και τους ερευνητές) για την ακρίβεια και αστάθεια των τεχνολογιών προσδιορισμού θέσης, που δοκιμάζονται στην πράξη και αναζητείται η καταλληλότερη για το κάθε παιχνίδι. Κατά την αξιολόγηση των παιχνιδιών, οι παίκτες έμειναν γενικά πολύ ικανοποιημένοι από την εμπειρία και το περιεχόμενο του παιχνιδιού, ψυχαγωγήθηκαν, συνεργάστηκαν και ανταγωνίστηκαν μεταξύ τους, και απέκτησαν γνώσεις, που αποτελεί τον κύριο στόχο των παιχνιδιών αυτών. Ως προς τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν, η γραφική διασύνδεση, η αστάθεια στην επικοινωνία με τον εξυπηρετητή και η ανακρίβεια του προσδιορισμού της θέσης των παικτών ήταν τα πιο συνηθισμένα. Προβληματισμός κατατέθηκε από τους ερευνητές και για θέματα ασφάλειας των παικτών κατά τις μετακινήσεις τους, εξαιτίας της συνεχούς εμβύθισής τους στο παιχνίδι. Όσον αφορά στην εναρμόνισή τους με τις θεωρίες μάθησης, η έρευνα έδειξε ότι τα χωρο-ευαίσθητα παιχνίδια δύνανται να συνδυάσουν δραστηριότητες και εκπαιδευτικό περιεχόμενο, ώστε να αποτελέσουν εποικοδομητικό εργαλείο μάθησης.