Το εσωτερικό marketing και η διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού στους φορείς υπηρεσιών υγείας

Abstract

Ο τομέας της υγείας είναι ένας από τους βασικότερους για την λειτουργία του κράτους και των θεσμών. Πέραν από την διαφύλαξη ενός καλού επιπέδου υγείας και διαβίωσης για κάθε άτομο ξεχωριστά, η εύρυθμη λειτουργία των φορέων που προσφέρουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φροντίδα και θεραπεία των ασθενών, αποτελεί βασική προϋπόθεση της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Ένα κράτος με χαμηλούς δείκτες υγείας και κακή οργάνωση, εσωτερική και εξωτερική, των υπηρεσιών υγείας του, αναμένεται να παρουσιάζει δυσλειτουργίες, γενικά, καθώς το παραγωγικό του δυναμικό δεν διατηρείται σε άριστη κατάσταση. Παρόλα αυτά, η υγεία δεν μπορεί να θεωρηθεί αμιγώς ένα αγαθό προς πώληση και αγορά και οι επαγγελματίες της υγείας επιτελούν και κοινωνικό έργο. Συνεπώς, οι υπεύθυνοι οργάνωσης και διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού των εν λόγω μονάδων καλούνται να διαφυλάξουν την λειτουργία των θεσμών συνολικά και την υγεία του συνόλου της κοινωνίας. Η ευθύνη των υπεύθυνων αυτών είναι τεράστια και δεν αντανακλάται στις αμοιβές και την αναγνώριση που λαμβάνουν στην Ελλάδα, ειδικά λόγω της επίδρασης της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, εντοπίζονται διαφορετικές προκλήσεις στον τομέα της υγείας και στο ανθρώπινο δυναμικό του στη χώρα, που οφείλονται τόσο στην ίδια τη φύση του επαγγέλματος όσο και στην ύφεση. Η επαγγελματική εξουθένωση, η «διαρροή εγκεφάλων» και η αντίσταση στην αλλαγή είναι μερικά από τα σημαντικότερα παραδείγματα της σοβαρότητας της κατάστασης. Ωστόσο, για να λειτουργήσουν με σωστό και αποτελεσματικό τρόπο οι θεσμοί στη χώρα απαιτείται βούληση και στρατηγική οργάνωση όχι μόνο από τους προϊστάμενους αλλά και τους ιθύνοντες της πολιτικής. Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση συνεργασίας, εθελοντισμού και ομαδικότητας κάτι το οποίο δεν εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό στα νοσοκομεία και τα θεραπευτήρια όχι επειδή δεν το επιθυμούν, αναγκαστικά, τα μέλη του ανθρώπινου δυναμικού, όσο, κυρίως, επειδή η πίεση που ασκείται στα πρόσωπα αυτά και οι ελλείψεις δυσχεραίνουν την άσκηση των καθηκόντων τους. Στην παρούσα μελέτη επιχειρήθηκε η εξέταση των ανωτέρω ζητημάτων, καταρχήν σε θεωρητικό επίπεδο και, κατόπιν, ερευνητικά με τη χρήση ερωτηματολογίων. Στο πρώτο μέρος, έγινε μία εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση και εξετάστηκαν παραδείγματα τόσο από την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό και ασκήθηκε κριτική επί των βασικότερων θεωρητικών ζητημάτων που διέπουν τη μελέτη. Στη συνέχεια, στο ερευνητικό, αναλύθηκε η μεθοδολογία της μελέτης, παρουσιάστηκαν με τη χρήση ανάλογων ερμηνευτικών εργαλείων τα αποτελέσματα και η μελέτη εστίασε στην ανάλυση και την κριτική επισκόπηση των συμπερασμάτων της έρευνας. Σκοπός της εργασίας παραμένει το να γίνει μία παρουσίαση όχι μόνο των λόγων για τους οποίους η ορθή εσωτερική διοίκηση στους φορείς υγείας μπορεί να βοηθήσει στη λειτουργία τους αλλά και, μέσω του συνδυασμού της βιβλιογραφικής έρευνας και της πρακτικής εξέτασης των απόψεων των εργαζομένων σε νοσοκομεία της Ελλάδας, να γίνει μία επίκαιρη και αξιόπιστη κριτική και ανασκόπηση των δεδομένων.