ICT innovation hub, Κόμβος τεχνολογικής καινοτομίας StUpEco: μοντέλο δικτύωσης του οικοσυστήματος των νεοφυών επιχειρήσεων και εφαρμογή πλατφόρμας για την Ελλάδα, www.innovationhub.gr

Abstract

Η υποστήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων αποτελεί μείζονος σημασίας ζήτημα για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των σύγχρονων κοινωνιών (Audretsch, 2007, Acs and Szerb, 2007, Calvino et al., 2015). Οι νεοφυείς επιχειρήσεις συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, μέσω της ενθάρρυνσης της καινοτομίας, της επιτάχυνσης των θεσμικών και δομικών αλλαγών, της ενίσχυσης της παραγωγικότητας και της εισαγωγής νέων προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά (Fritsch, 2008). Η βιωσιμότητα των νεοφυών επιχειρήσεων είναι ένα μέτρο που επηρεάζεται από πολλές μεταβλητές που συνδέονται με το κίνητρο του ίδιου του επιχειρηματία αλλά και τις ευρύτερες οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές συνθήκες. Για να επιτευχθεί και να υποστηριχθεί η νεοφυής επιχειρηματικότητα και η οικονομία της γνώσης πρέπει οι εμπλεκόμενοι να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον αλληλοσύνδεσης και συνεργασίας στα πλαίσια του τετραπλού έλικα: Οι επιχειρήσεις, το κράτος, οι εκπαιδευτικοί φορείς αλλά και η ίδια η κοινωνία των πολιτών (Motoyama and Knowlton, 2016). Αυτές οι εμπλεκόμενες οντότητες, οι ενέργειες και οι αλληλεπιδράσεις των οποίων καθορίζουν την επιτυχία των νεοφυών επιχειρήσεων, συνθέτουν το οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Το μοντέλο του τετραπλού έλικα και οι παραλλαγές του (Carayannis & Campbell, 2006), έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως ως ένα κανονιστικό πλαίσιο των ερευνητών για την αλληλεπίδραση μεταξύ των βασικών παραγόντων σε συστήματα καινοτομίας, αφού το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης του τετραπλού έλικα, διερευνά την καινοτομία ως συνδυασμένη επίδραση των σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, κυβέρνησης, ακαδημαϊκής κοινότητας και κοινωνίας των πολιτών, δίνοντας έμφαση στις συνεργατικές διαδικασίες και στη δικτύωση μεταξύ διαφόρων ενδιαφερομένων και ομάδων συμφερόντων. Επιπλέον προηγούμενες έρευνες υπογραμμίζουν διάφορους παράγοντες του οικοσυστήματος που επηρεάζουν την επιτυχία μιας νεοφυούς επιχείρησης (Chorev and Anderson, 2006, Geibel and Manickam, 2016, Kakati, 2003, Chang, 2004). Βάσει εκτενούς βιβλιογραφικής ανασκόπησης σε ακαδημαϊκές βάσεις δεδομένων, εντοπίστηκαν παράγοντες που σχετίζονται με διαστάσεις που αφορούν στην έρευνα & εκπαίδευση, στο ανθρώπινο δυναμικό, στη χρηματοδότηση, στην υποστήριξη από τρίτους και στο θεσμικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, έχουν προταθεί διάφορα εννοιολογικά πλαίσια τα οποία προσδιορίζουν τους παράγοντες των οικοσυστημάτων επιχειρηματικότητας που επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη (Aspen Network of Development Entrepreneurs, 2013). Βάσει της βιβλιογραφικής ανασκόπησης προτείνεται στα πλαίσια της διδακτορικής διατριβής το πλαίσιο StUpEco που περιλαμβάνει τις καθοριστικές οντότητες και παράγοντες του οικοσυστήματος που συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων (StUpEco Framework: Παράγοντες ενεργοποίησης των οικοσυστημάτων νεοφυών επιχειρήσεων βάσει του μοντέλου του τετραπλού έλικα) Το προτεινόμενο StUpEco μοντέλο δικτύωσης του οικοσυστήματος των νεοφυών επιχειρήσεων ελέγχεται σύμφωνα με τις απόψεις 302 Ελλήνων start-uppers μέσω δομημένου ερευνητικού εργαλείου. Εξετάζοντας τους παράγοντες με το προτεινόμενο μοντέλο για τα οικοσυστήματα νεοφυούς επιχειρηματικότητας με τη μέθοδο της λογιστικής παλινδρόμησης, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η στήριξη και οι μεταβλητές που σχετίζονται με τις κυβερνήσεις και το θεσμικό πλαίσιο, επηρεάζουν θετικά τον παράγοντα της καινοτομίας. Η μεταβλητή του θεσμικού πλαίσιου φαίνεται επίσης να είναι θετικός καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της υψηλής τεχνολογίας. Επιπλέον, η υποστήριξη από κυβερνητικούς φορείς, βελτιώνει τη συνεργασία και τη διασύνδεση των νεοφυών επιχειρήσεων με άλλους οργανισμούς. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι σαφές πως η θεσμική ισχυροποίηση του οικοσυστήματος των startups συνιστά μία μεταβλητή ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και προώθηση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, υπό την έννοια της αναβάθμισης του πλαισίου συνέργειας μεταξύ των επιμέρους ομάδων ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων πανεπιστημίων, εταιριών, δημόσιου τομέα, ερευνητικών κέντρων και λοιπών δομών. Παρά τις μεμονωμένες προσπάθειες φορέων και οργανώσεων για τη ανάπτυξη ενός πλαισίου λειτουργίας νεοφυών επιχειρήσεων, ως τώρα δεν υπάρχει μία ολοκληρωμένη προσπάθεια διασύνδεσης και επικοινωνίας, καθώς και η ανάπτυξη ενός δυναμικού μοντέλου για τη διαχείριση όλων των εμπλεκόμενων οντοτήτων για το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, η δικτύωση των θεσμικών φορέων του οικοσυστήματος των νεοφυών επιχειρήσεων, η οποία αποτελεί και το βασικό ερευνητικό άξονα της παρούσας διατριβής, πραγματοποιείται μέσω της χαρτογράφησης των εμπλεκόμενων οντοτήτων στην Ελλάδα και της υλοποίησης του προτεινόμενου μοντέλου StUpEco στη διαδικτυακή πλατφόρμα www.innovationhub.gr με χρήση του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου ανοιχτού κώδικου Drupal 7, όπου παρουσιάζονται οι 692 εμπλεκόμενες οντότητες που προέκυψαν από τη χαρτογράφηση, δημιουργώντας μία ταξινόμηση βάσει της επιρροής τους στις πέντε βασικές διαστάσεις των παραγόντων επιτυχίας που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Μέσω της προτεινόμενης πλατφόρμας που λειτουργεί ως ένα επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο, οι χρήστες μπορούν να επικοινωνούν και να δικτυώνονται μεταξύ τους, να λαμβάνουν ενημέρωση, να αναζητούν συνεργασίες και να προβάλουν τις δραστηριότητες τους. Επιπλέον, στο www.innovationhub.gr παρέχονται εργαλεία που διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ ερευνητικής κοινότητας, επιχειρησιακού κόσμου, κρατικών φορέων και κοινωνίας των πολιτών, στα πλαίσια του οικοσυστήματος της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα.

Supporting of start-ups is a major issue for the economic and social development of modern societies (Audretsch, 2007; Acs and Szerb, 2007; Calvino et al., 2015). Start-ups contribute to regional development by encouraging innovation, accelerating institutional and structural changes, enhancing productivity and introducing new products and services on the market. Nowadays, promoting and encouraging start-up entrepreneurship is even more important considering the impact of the recent economic crisis. (Fritsch, 2008). Sustainability of start-ups is a measure that is affected by many variables associated with the motivation of the entrepreneur itself and the broader conditions of the entrepreneurial ecosystem, that includes the entities involved in the quadruple helix model: Academia, Business, Government, Society (Motoyama and Knowlton, 2016). The actions and interconnections of these actors determine the path and sustainability of start-up companies. The quadruple helix model and its variants (Carayannis & Campbell, 2006) have been widely used as a regulatory framework for researchers to interact with key factors in innovation ecosystems, since the quadruple helix model explores innovation as a combined impact of business, government, academia and civil society relations, emphasizing on cooperative processes and networking between various stakeholders and interest groups. Previous surveys highlight several factors that affect the success of a start-up business (Chorev and Anderson, 2006; Geibel and Manickam, 2016; Kakati, 2003; Chang, 2004). Based on the literature review regarding academic databases, the factors affecting the sustainability of start-ups can be summarized to the following determinants: Education and Research, Human Capital, Finance & Funding, Government, Business Support & Connectedness. At the same time, various conceptual frameworks have been proposed that identify the factors of the entrepreneurial ecosystems that affect economic development (Aspen Network of Development Entrepreneurs, 2013). Based on the literature review, the StUpEco framework is proposed, including the facilitators for the sustainability of start-ups. (StUpEco Framework A quadruple helix approach on enabling factors of a Start-Up ecosystem) The proposed conceptual framework (StUpEco) has been tested exploring the perceptions of Greek start-uppers with a questionnaire among 302 Greek start-ups. Based on the results of the statistical analysis, support from other organizations and government interventions affect positively the innovation of a start-up. The government interventions variable also appears to be a positive determinant for the use of cutting-edge technology in start-ups. In addition, support from government improves the cooperation of start-ups with other organizations. In this respect, the institutional empowering of the start-up ecosystem by upgrading the synergetic framework between individual interest groups, including universities, public sector, research centers and other entities, is a vital parameter for the development and promotion of innovative entrepreneurship in Greece. Despite the so far individual efforts of organizations to establish a business framework for the start-up ecosystem in Greece, there has been no comprehensive result of interconnection and communication, as well as the development of a dynamic model for the management of all stakeholders involved in the ecosystem of start-ups in Greece. Therefore, the networking of the institutions of the ecosystem, which is also the main research area of this dissertation, is carried out by mapping the entities involved in the Greek start-up ecosystem and finally by implementing the proposed StUpEco framework into a networking platform. The platform www.innovationhub.gr has been developed, using the Drupal 7 open source Content Management Framework. The 692 involved entities that have emerged from the mapping of the ecosystem are presented, based on a classification according the quadruple helix model and the success factors’ dimensions they belong to, namely Education & Research, Human Capital, Funding, Support and Government Interventions. Through the proposed platform that acts as a professional social network for start-uppers, users can communicate and connect with each other, receive information, search for collaborations and promote their activities. In addition, further collaborative tools are available to facilitate connectedness between research community, business world, public sector and civil society within the framework of an ecosystem of start-up companies in Greece.