Παρέμβαση για τη βελτίωση της ορθογραφικής ικανότητας σε δίγλωσσους μαθητές και μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας της Α' Γυμνασίου

Abstract

Η εκμάθηση της ορθογραφίας είναι δύσκολη υπόθεση, ειδικότερα, για κάποιες κατηγορίες μαθητών, όπως είναι οι δίγλωσσοι μαθητές και οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Οι χαμηλές επιδόσεις τους στην ορθογραφία αποτελούν πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς. Στο σχολείο δεν εφαρμόζεται κάποια κοινή και εξειδικευμένη μέθοδος εκμάθησης της ορθογραφίας για τις παραπάνω κατηγορίες μαθητών. Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2017-2018 λειτούργησαν στα γυμνάσια της χώρας Τμήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας, στο πλαίσιο της Αντισταθμιστικής Αγωγής, με σκοπό την εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών και την πρόληψη της σχολικής διαρροής. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η εφαρμογή ενός κοινού εξειδικευμένου προγράμματος παρέμβασης για τη βελτίωση της ορθογραφικής ικανότητας έξι μαθητών,οι οποίοι φοιτούσαν σε τμήματα ενισχυτικής διδασκαλίας της Α΄ Γυμνασίου, εκ των οποίων οι δύο ήταν δίγλωσσοι, οι δύο ελληνόφωνοι με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και οι δύο ήταν δίγλωσσοι με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Αρχικός στόχος της έρευνας ήταν η αξιολόγηση της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών. Μέσω της ποιοτικής ανάλυσης λαθών σε τρεις γραπτές δοκιμασίες, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις ως προς το είδος και τη συχνότητα λαθών μεταξύ των μαθητών της ίδιας κατηγορίας, ωστόσο, η κατηγορία λαθών, όπου παρατηρήθηκαν σε όλους περισσότερα λάθη ήταν οι καταλήξεις. Η ερευνήτρια εφάρμοσετην αξιολόγηση βάσει του Αναλυτικού Προγράμματος, ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός δυσκολιών των μαθητών στην ορθογραφία των καταληκτικών μορφημάτων σε –της, -ισμος, –εία, -ία, -ίση, -ήση, -ότητα, -οσύνη, -είο, που αποτελούν το στόχο της 6ης ενότητας του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας. Επίσης, μέσω συνεντεύξεων στους μαθητές διαπίστωσε ότι οι δίγλωσσοι μαθητές, με και χωρίς ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και οι ελληνόφωνοι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δε χρησιμοποιούν ποικιλία στρατηγικών ορθογραφημένης γραφής ή/και δε χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τη μνημονική και τη στρατηγική του γραμματικού κανόνα. Το κοινό πρόγραμμα παρέμβασης σχεδιάστηκε με στόχο την ανάπτυξη της μορφολογικής επίγνωσης των παραγωγικών μορφημάτων –εία, -ία, -ηση, -ιση, -ότητα, -οσύνη ως βασικής δεξιότητας της ορθογραφημένης γραφής. Το πρόγραμμα παρέμβασης μικρής κλίμακας διήρκεσε 8 διδακτικές ώρες. Η μέθοδος που εφαρμόστηκε περιελάμβανε, στο στάδιο της παρουσίασης του προϊόντος, δραστηριότητες πολυαισθητηριακής προσέγγισης και, στο στάδιο επεξεργασίας, δραστηριότητες μορφολογικής επίγνωσης των παραγωγικών καταλήξεων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μετά την παρέμβαση όλοι οι μαθητές βελτίωσαν τις επιδόσεις τους στην ορθογραφία των καταλήξεων-στόχων. Ένας μαθητής από κάθε κατηγορία έφτασε σε ποσοστό επιτυχίας 100%. Επίσης, μετά την παρέμβαση όλοι οι μαθητές χρησιμοποίησαν τη μορφολογική στρατηγική στην ορθογραφία καταλήξεων και, συγκεκριμένα, οι πέντε από τους έξι την εφάρμοσαν αποτελεσματικά. Επιπλέον, χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά σε μεγαλύτερη συχνότητα τη μνημονική στρατηγική ή/και τη στρατηγική του γραμματικού κανόνα.