Ενδιαφέρον, βασικές ψυχολογικές ανάγκες και κίνητρα σπουδαστών Δ.ΙΕΚ του νομού Θεσσαλονίκης

Abstract

Τα κίνητρα ίσως αποτελούν το πεδίο με τη μεγαλύτερη διερεύνηση στα πλαίσια της εκπαιδευτικής έρευνας. Στην παρούσα εργασία μελετούνται σε συνάρτηση με το ενδιαφέρον και τις βασικές ψυχολογικές ανάγκες. Παρόλο που το ενδιαφέρον έχει κερδίσει την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας τις τελευταίες δεκαετίες, οι έρευνες επικεντρώνονται κυρίως στο ενδιαφέρον που παρουσιάζει μία κατάσταση, παρά στο ενδιαφέρον ως ένα στοιχείο χαρακτήρα. Το ενδιαφέρον ορίζεται και αναπτύσσεται μεταξύ ενός υποκειμένου και ενός αντικειμένου. Η εκδήλωση και ανάπτυξη αυτού του χαρακτηριστικού υποβοηθείται από ένα κατάλληλο περιβάλλον στο οποίο το άτομο νιώθει ικανό, αυτόνομο και μπορεί να συνάψει ουσιώδεις σχέσεις. Ένα τέτοιο περιβάλλον υποβοηθά παράλληλα και την καλλιέργεια πιο έντονων εσωτερικών κινήτρων. Στην έρευνα συμμετείχαν 356 σπουδαστές Δ.ΙΕΚ του νομού Θεσσαλονίκης από διάφορα Δ.ΙΕΚ και διάφορες ειδικότητες. Με ερωτηματολόγιο κλειστού τύπου μετρήθηκαν το ενδιαφέρον, η κάλυψη των τριών βασικών ψυχολογικών αναγκών και τα είδη των κινήτρων και επιπλέον εξετάσθηκε η σχέση μεταξύ τους και με δημογραφικούς παράγοντες. Οι σπουδαστές δήλωσαν ότι οι ανάγκες τους να νιώθουν ικανοί και αυτόνομοι εκπληρώνονται από μέτριο προς υψηλό βαθμό, ενώ η κάλυψη της ανάγκης για ουσιαστικές συναναστροφές είναι μέτρια. Επίσης, παρουσιάζουν μέτριο προς υψηλό ενδιαφέρον για την ειδικότητα τους και εσωτερικά κίνητρα σε μεγαλύτερο βαθμό από εξωτερικά. Από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά διαπιστώθηκε ότι το φύλο επηρεάζει κάποιους τύπους κινήτρων, καθώς και το εξάμηνο σπουδών. Έπειτα από σειρά στατιστικών αναλύσεων διαπιστώθηκε ότι το ενδιαφέρον και η κάλυψη των βασικών ψυχολογικών αναγκών συσχετίζεται και μπορεί να προβλέψει θετικά τα εσωτερικά κίνητρα και αρνητικά την έλλειψη κινήτρων. Τα εξωτερικά κίνητρα φαίνονται να μην επηρεάζονται από τους συγκεκριμένους παράγοντες.