Συγκριτική παρουσίαση προγραμμάτων για τη σεξουαλικότητα εφήβων με νοητική αναπηρία και αυτισμό.

Abstract

Ένας άνθρωπος με αναπηρία, όπως και κάθε άλλος άνθρωπος, έχει την έμφυτη ανάγκη της σεξουαλικής έκφρασης και δύναται να έχει σεξουαλική δραστηριότητα σε αντίθεση με τις όποιες στερεοτυπικές αντιλήψεις κατά τις οποίες τα άτομα με αναπηρία θεωρούνται α-σεξουαλικά ή υπερ-σεξουαλικά. Η σεξουαλική αγωγή και εκπαίδευση και των νεαρών ατόμων με αναπηρία, ειδικότερα με νοητική ή/και αυτισμό, αναγνωρίζεται από κάθε άποψη ως απαραίτητη για την ομαλή ψυχοσωματική ανάπτυξή τους, καθώς και για την προστασία και ασφάλειά τους. Η εν λόγω εκπαίδευση αξιοποιεί ως κύρια εργαλεία της, προγράμματα τα οποία συντελούν αποτελεσματικά στην εκμάθηση και εσωτερίκευση – από τα άτομα με αναπηρία –διαφόρων πληροφοριών, πρακτικών και συμπεριφορών οι οποίες θα τους επιτρέψουν να έχουν μια ασφαλή και απολαυστική σεξουαλική ζωή. Η σεξουαλική αγωγή, ενδεχομένως, να επιτρέψει στα άτομα με Νοητική Αναπηρία ή/και Αυτισμό να αποκτήσουν τη δική τους οικογένεια. Ο Schofield (1996) σημειώνει εμφατικά ότι δεν θα ήταν ορθό να θεωρήσουμε τα άτομα με αναπηρία, άρα και με Νοητική Αναπηρία ή/και Αυτισμό μη ικανά να κάνουν και να αναθρέψουν παιδιά ή/και να θεωρήσουμε ότι τα πρότυπα ανατροφής των παιδιών τους θα πρέπει να είναι διαφορετικά από εκείνα για τα παιδιά των μη αναπήρων. Η αναγκαιότητα της σεξουαλικής αγωγής, ως πληροφόρηση για τις σεξουαλικές σχέσεις, το σώμα, την οικειότητα (SIECUS, 1998), των ΑμεΑ (και με νοητική αναπηρία και αυτισμό) προκύπτει από τις ακόλουθες παραμέτρους: - θα εκδηλώσουν σεξουαλική επιθυμία, ανεξαρτήτως του αν έχουν εκπαιδευτεί σχετικώς, - θα προστατευτούν από ενδεχόμενη σεξουαλική κακοποίηση, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, - θα έχουν τη δυνατότητα μιας υγιούς, ισορροπημένης και ευτυχισμένης ενηλικίωσης και ενήλικου βίου. Τα πιο πολλά από τα υπάρχοντα προγράμματα αφορούν θέματα σχετικά με το αναπαραγωγικό σύστημα, τη σεξουαλική ασφάλεια, τη σεξουαλική υγεία, την κοινωνικά αποδεκτή σεξουαλική έκφραση. Τα περισσότερα, επίσης, είναι θεωρητικά, και δεν αφιερώνουν χρόνο σε πρακτικές δράσεις. Επίσης, δεν εξετάζουν θέματα – ταμπού, όπως π.χ. ομοφυλοφιλία και αναπηρία. Στην παρούσα εργασία, αφού αποσαφηνιστούν με συντομία οι έννοιες της σεξουαλικότητας, της νοητικής αναπηρίας και του αυτισμού και της σεξουαλικής αγωγής και εκπαίδευσης, θα παρουσιαστεί, με αναλυτικό και παραδειγματικό τρόπο, μια σειρά προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής τα οποία δύνανται να καθοδηγήσουν τα νεαρά άτομα με τις συγκεκριμένες αναπηρίες στο να έχουν μια όσο το δυνατόν πληρέστερη σεξουαλική ζωή, καθώς και τους τρόπους, τις τεχνικές και τις στρατηγικές με τις οποίες τα άτομα αυτά θα καταστούν ικανά έτσι ώστε η σεξουαλική τους έκφραση να συντελείται σε ένα πλαίσιο αποδοχής και ασφάλειας. Οι νέοι και οι νέες με αναπηρία, νοητική ή/και αυτισμό, θα πρέπει να διδαχθούν, να ασκηθούν, και εν τέλει, να υιοθετήσουν μορφές συναισθηματικής, ερωτικής, σεξουαλικής έκφρασης με τρόπο τέτοιο ο οποίος, κατ’ αρχάς, θα τους οδηγεί με σαφή βήματα στην αναγνώριση και τον διαχωρισμό ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο, καθώς και των συμπεριφορών οι οποίες εντάσσονται σε διαφορετικές, ιδιωτικές και δημόσιες, περιστάσεις επικοινωνίας (Committee of Children with Disability, 1996).