Η χρήση της γιουγκοσλαβικής κληρονομιάς στην "μετα-σοσιαλιστική" Σερβία.

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία με τίτλο «Η χρήση της γιουγκοσλαβικής κληρονομιάς στην «μετα-σοσιαλιστική» Σερβία» εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η γιουγκοσλαβική κληρονομιά στην σύγχρονη –μετασοσιαλιστική Σερβία. Η έρευνα κινείται στο τρίπτυχο « μνήμη - κληρονομιά- ταυτότητα» και προβάλει την χρήση τους μέσα από την ανάλυση του μουσείου Γιουγκοσλαβικής Ιστορίας (Muzej Jugoslavije) που εδρεύει στο Βελιγράδι, πρωτεύουσα της Σερβίας. Η παρούσα εργασία θα επιχειρηματολογήσει ότι η μετα-Γιουγκοσλαβική Σερβία χρησιμοποιεί το γιουγκοσλαβικό παρελθόν της μέσα από τις εκφάνσεις της κληρονομιάς για να διατηρήσει την εθνική της συνοχή μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας που έλαβε χώρα με τα τραυματικά γεγονότα της δεκαετίας του ’90. Θεωρητικός άξονας της μελέτης αποτελεί το τρίπτυχο «μνήμη – κληρονομιά-ταυτότητα» το οποίο αναλύεται μέσα από το έργο της Sharon Macdonald κατά το οποίο οι έννοιες της μνήμης , της κληρονομιάς και της ταυτότητας αποτελούν τα εργαλεία τα οποία αναλύουν την κοινωνική συνοχή. Πραγματοποιώντας θεωρητική ανάλυση σε κάθε ένα ξεχωριστά θα δούμε τους τρόπους όπου αυτά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ώστε να συμβάλουν στην σύσταση της σύγχρονης κοινωνίας. Εν συνεχεία θα εξιδικεύσουμε την έρευνα στον γεωγραφικό τόπο που μας απασχολεί. Για την ορθότερη ανάλυση του επιχειρήματος της παρούσας μελέτης χρησιμοποιούνται και άλλες θεωρίες ως πυλώνες των θεωρητικών μας αναζητήσεων και επιχειρηματολογίας. Οι θεωρίες αυτές θέτουν ως κύριο επιχείρημα την κατασκευή της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας. Η θεωρία που προβάλλει ως «φαντασιακή κοινότητα» την ύπαρξη του έθνους μέσα από την ανάλυση του Benedict Anderson (1991) αποτελεί τον κεντρικό άξονα της ανάλυσης της κατασκευής Σερβικού έθνους τη διαμόρφωση της ταυτότητάς του. Η διαμόρφωση αυτό μοιάζει να υιοθετεί τόσο την αίσθηση του ανήκειν όσο και την αίσθηση του διαφορετικού. Η παραδοχή της σύγχρονης κοινωνίας ως κατασκευή ενισχύεται από το έργο των Lowenthal (1985) και Graham (2002)οι οποίοι ορίζοντας το παρελθόν ως κάτι μακρινό και άγνωστο το αντιλαμβάνονται ως κατασκευή κατά την μεταφορά του στο παρόν. Σε δεύτερο χρόνο η κληρονομιά ορίζεται ως κατασκευή της οποίας η χρήση εξυπηρετεί την ανάγκη για την εκπλήρωση της ταυτότητας. Σε μία ρευστή σύγχρονη κοινωνία οι παραπάνω θεωρίες υπόκεινται σε περαιτέρω αναλύσεις και νέες υβριδικής μορφής ορολογίες οι οποίες καλούνται να αναλύσουν τα κοινωνικά φαινόμενα τα οποία προκύπτουν. Ο όρος γιουγκονοσταλγία αποτελεί μία ερευνητική πρόκληση τόσο στην ανάλυση του όσο και στην επιρροή που ασκεί σε αναπαραστάσεις της μετα-σοσιαλιστικής γιουγκοσλαβικής κοινωνίας. Στην παρούσα εργασία θα εξετάσουμε τον όρο από την πλευρά του υποκειμένου ως δέκτη της νοσταλγίας μιλώντας για το συναίσθημα που προκαλεί και από την πλευρά του πομπού μέσα από την παραγωγή πολιτιστικών προϊόντων, όπως οι εκθέσεις που θα εξεταστούν.