Ελίν Πελίν και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: όταν η λογοτεχνία διαπραγματεύεται τις εξουσίες στο γύρισμα του 20ού αιώνα.

Abstract

Η ανάγνωση των έργων του Ελίν Πελίν και του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στο εξής Ε.Π. και Α. Π., επιφυλάσσει εκπλήξεις. Ιδίως στην περίπτωση του Α. Π. ο οποίος ως άνθρωπος αλλά και ως λογοτέχνης έχει συνδεθεί πιο πολύ με την θρησκεία. Και αυτό γιατί και οι δυο σε μια κοινωνία που η ανδρική παρουσία θεωρείται αξίωμα, ανέδειξαν την αδύναμη θέση της γυναίκας και διάφορα φαινόμενα εις βάρος της και ενίοτε παρουσιάζονται ως αυτοί που εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους για τα κακώς κείμενα «κοινωνικά πρέπει» του χωριού ή της εκκλησίας. Στην μελέτη αυτή των κειμένων των δύο λογοτεχνών με ώθησε το προσωπικό μου ενδιαφέρον για άντληση κοινωνικών πληροφοριών. Τα έργα δε των Ε.Π και Α. Π. αποτελούν ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών, για την ανδροκρατούμενη οικογένεια, την γυναικεία ματιά που πάντα φιλτράρεται από την ανδρική παρουσία, τον ρόλο των πεθερών, του πατέρα, της κόρης και ένα πλήθος διάχυτες εξουσίες που διαπερνά το έργο των δύο διηγηματογράφων.