Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς: η περίπτωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων

Abstract

Σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι η συνεισφορά στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς, τόσο στην νεοσύστατη Α.Α.Δ.Ε, που εκ του αντικειμένου της οφείλει να αναπτύξει σοβαρές άμυνες έναντι της διαφθοράς, όσο και γενικότερα. Στόχοι της έρευνας είναι να αναδειχθεί η αξία της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού στον αγώνα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Να αναδυθεί η τεχνογνωσία και η εμπειρία των Οικονομικών Επιθεωρητών σε θέματα διαφθοράς και να διοχετευθεί στοχευόμενα στον τομέα του σχεδιασμού και της εκπόνησης προγραμμάτων εκπαίδευσης και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ερευνάς στον επικείμενο στρατηγικό σχεδιασμό της Α.Α.Δ.Ε. Η διερεύνηση των ερευνητικών ζητημάτων, πραγματοποιήθηκε μέσω της ποιοτικής έρευνας με την μέθοδο της ερευνητικής συνέντευξης, με Οικονομικούς Επιθεωρητές της Υποδιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων, της Ανεξάρτητες Αρχής Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Η ερευνά ακολούθησε επτά στάδια ,μέχρι την ολοκλήρωσή της, ξεκινώντας με τον εντοπισμό του ερευνητικού προβλήματος (thematizing), τον σχεδιασμό (designing), την πραγματοποίηση των συνεντεύξεων (interviewing), την προετοιμασία του συγκεντρωθέντος υλικού για ανάλυση (transcribing), την ανάλυση (analyzing), τον έλεγχο (verifying) και την δημοσιοποίηση (reporting). Μέσα από την έρευνα προέκυψε πως η έλλειψη τυποποίησης στις διαδικασίες της Α.Α.Δ.Ε. αφήνει περιθώρια υποκειμενικής θεώρησης και αυτενέργειας στους υπαλλήλους της, γεγονός που ευνοεί και συντηρεί φαινόμενα διαφθοράς. Η διαφθορά πέραν του γεγονότος ότι, αποτελεί πρωτίστως προσωπική επιλογή του ατόμου, δύναται να αποτελέσει και μέρος της ίδιας της κουλτούρας ορισμένων υπηρεσιών, κάνοντας λόγο για «αμαρτωλά» Τελωνεία και «αμαρτωλές» Εφορίες. Το κόστος ευκαιρίας για διαφθορά στην Α.Α.Δ.Ε εκτιμήθηκε ως μικρό, αναδεικνύοντας τους σημαντικότερους παράγοντες που το διαμορφώνουν. Υποστηρίχθηκε πως η εκπαίδευση σε θέματα αξιών δύναται να βοηθήσει στην ηθική ανάπτυξη των υπαλλήλων και η ανάλυση των εκπαιδευτικών αναγκών όταν γίνεται μέσα από τα αιτήματα των ίδιων των υπαλλήλων, θεωρήθηκε πως επιφέρει το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα στα εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχέση με τον σκοπό και τον στόχο τους.