Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως όργανο άσκησης νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.

Abstract

Η ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι ένας εξειδικευμένος και πλήρως ανεξάρτητος Οργανισμός που ιδρύθηκε με σκοπό την άσκηση της νομισματικής πολιτικής και τη διαφύλαξη της σταθερότητας στην ευρωπαϊκή νομισματική ζώνη. Προς επίτευξη των σκοπών αυτών, η ΕΚΤ διαθέτει δικά της όργανα λήψης αποφάσεων, έχει νομική προσωπικότητα και ευρύτατες εξουσίες. Βασικό χαρακτηριστικό είναι ο μεγάλος βαθμός της ανεξαρτησίας της (σε βαθμό που έχει κατηγορηθεί για έλλειψη λογοδοσίας). Όπως όλες οι κεντρικές τράπεζες, έτσι και η ΕΚΤ διαθέτει ένα σύνολο νομισματικών εργαλείων μέσω των οποίων προσπαθεί να επηρεάσει τα επιτόκια της αγοράς για να επιτύχει το βασικό στόχο της: τη σταθερότητα των τιμών. Σε αντίθεση με την νομισματική πολιτική, η οικονομική πολιτική παραμένει στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάντα υπήρχε όμως ένας βαθμός οικονομικού συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, ο οποίος με το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης στην ευρωζώνη αποδείχθηκε ανεπαρκής και αναθεωρήθηκε. Σημαντικό ρόλο στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών-μελών της ΟΝΕ έχει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (το οποίο έγινε πλέον αυστηρότερο). Όσον αφορά την πολιτική της ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης, αν και συντηρητική τράπεζα με δεδηλωμένο πρωτεύον στόχο τη σταθερότητα των τιμών, προχώρησε σε μία σειρά συμβατικών αλλά και μη συμβατικών μέτρων, «αναθεωρώντας» κατά κάποιο τρόπο την πολιτική της, συμπεριλαμβάνοντας και άλλους στόχους εκτός του στόχου του πληθωρισμού. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην προοπτική του ευρωομολόγου ως εργαλείου δημοσιονομικής σταθεροποίησης και των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που θα προέκυπταν από τη θεσμοθέτησή του. Αναφορά επίσης γίνεται στο πάντα επίκαιρο θέμα για την Ελλάδα, της εξόδου από την Νομισματική Ένωση.