Διερεύνηση της επίδρασης των εκπαιδευτικών παιχνιδιών στην εκμάθηση εννοιών προγραμματισμού από μαθητές.

Abstract

Η διδασκαλία του προγραμματισμού έχει ενταχθεί τα τελευταία χρόνια στο πρόγραμμα σπουδών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέσω του μαθήματος Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), στο οποίο οι μαθητές της Ε’ και ΣΤ’ τάξης διδάσκονται βασικές προγραμματιστικές έννοιες. Ωστόσο ένα πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί Πληροφορικής είναι η έλλειψη ενός σχολικού διδακτικού πακέτου, αλλά και γενικότερα η απουσία οργανωμένου εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία του προγραμματισμού, αλλά και του μαθήματος γενικότερα. Ένας τρόπος που μπορεί να υποστηριχθεί η διδασκαλία βασικών προγραμματιστικών εννοιών και γενικότερα η ανάπτυξη δεξιοτήτων «Υπολογιστικής Σκέψης», είναι μέσω των ψηφιακών εκπαιδευτικών παιχνιδιών (Kazimoglu et al., 2012). Ωστόσο, οι εμπειρικές μελέτες που διερευνούν θέματα σχετικά με την αξιοποίηση ενός εκπαιδευτικού παιχνιδιού προγραμματισμού στη διδακτική πράξη είναι ελάχιστες και επιπλέον, σπάνια συναντούμε στη βιβλιογραφία οδηγίες για τον τρόπο αξιοποίησης ενός εκπαιδευτικού παιχνιδιού στη διδακτική πράξη (Piteira & Haddad, 2011). Αυτή η εργασία εστιάζει αρχικά στον εντοπισμό διαφόρων κριτηρίων αξιολόγησης εκπαιδευτικών παιχνιδιών, με αναζήτηση στην υπάρχουσα βιβλιογραφία, και στη δημιουργία ενός πλαισίου αξιολόγησης, μέσω του οποίου μπορεί να γίνει η αξιολόγηση εκπαιδευτικών παιχνιδιών που διδάσκουν βασικές προγραμματιστικές έννοιες. Στη συνέχεια ακολουθεί η ανάλυση και η συγκριτική αξιολόγηση εννέα εκπαιδευτικών παιχνιδιών προγραμματισμού, κατάλληλων για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και καταγράφονται σε συγκριτικούς πίνακες οι δυνατότητες των παιχνιδιών, ώστε να μπορεί να αξιοποιήσει αυτές τις πληροφορίες ένας εκπαιδευτικός Πληροφορικής, που θα ήθελε να επιλέξει ένα παιχνίδι για τη διδασκαλία του προγραμματισμού στο μάθημα του. Έπειτα ακολουθεί μία παρουσίαση των βασικών συμπερασμάτων που προέκυψαν από διάφορες εμπειρικές μελέτες που εντοπίστηκαν στη βιβλιογραφία και οι οποίες αφορούν στην εφαρμογή κάποιου παιχνιδιού από τα προτεινόμενα, στη διδακτική πράξη. Προκειμένου να συμβάλλουμε στη σωστή αξιοποίηση ενός εκπαιδευτικού παιχνιδιού προγραμματισμού στη διδακτική πράξη, σχεδιάστηκε μία διδακτική πρόταση έξι σχεδίων μαθημάτων, τα οποία συνοδεύονται από κατάλληλα φύλλα εργασίας και η οποία αφορά στην αξιοποίηση ενός εκπαιδευτικού παιχνιδιού. Τέλος, ακολουθεί η παρουσίαση μίας πιλοτικής εφαρμογής τριών διδακτικών ωρών του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού παιχνιδιού, στην οποία συμμετείχαν 20 μαθητές της Ε’ τάξης του Δημοτικού. Η αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού παιχνιδιού αναλύεται μέσω των επιδόσεων των μαθητών στο παιχνίδι αλλά και των απαντήσεων τους στα φύλλα εργασίας. Επιπλέον, διερευνάται μέσω κατάλληλου ερωτηματολογίου, το οποίο σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις αρχές του Μοντέλου Αποδοχής Τεχνολογίας (Technology Acceptance Model – TAM), η αποδοχή της χρήσης του εκπαιδευτικού παιχνιδιού στη διδακτική πράξη. Τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα που μπορούν να έχουν τα εκπαιδευτικά παιχνίδια στην κατανόηση βασικών προγραμματιστικών εννοιών σε αρχάριους προγραμματιστές, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται η αποδοχή που μπορεί να έχουν τα εκπαιδευτικά παιχνίδια από τους μαθητές Δημοτικού, αφού οι μαθητές βρήκαν τη χρήση του παιχνιδιού ως καλή ιδέα.