Η επίδραση της πνευματικής ευεξίας και του νοήματος της ζωής στην ψυχική ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών

Abstract

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η πνευματική ευεξία και το νόημα ζωής συγκαταλέγονται ανάμεσα στους προστατευτικούς παράγοντες της ψυχικής ανθεκτικότητας, αλλά δεν έχουν εξεταστεί εκτενώς στην επαγγελματική ομάδα των εκπαιδευτικών. Έτσι, ο κύριος στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να μελετήσει το ρόλο της πνευματικής ευεξίας και του νοήματος ζωής στην ψυχική ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών. Στην έρευνα συμμετείχαν 195 εκπαιδευτικοί, ηλικίας 19 ως 65 ετών, οι οποίοι εξετάστηκαν με την κλίμακα Πνευματικής Ευεξίας (Paloutzian & Ellison, 1982), την κλίμακα Νοήματος Ζωής (Steger, 2010) και την Πολυδιάστατη κλίμακα για την ψυχική ανθεκτικότητα των Εκπαιδευτικών (Mansfield & Wosnitza, 2015). Επιπλέον, διερευνήθηκε η επίδραση στις παραπάνω μεταβλητές των δημογραφικών παραγόντων (φύλο, οικογενειακή κατάσταση, ηλικία, εκπαιδευτική κατάρτιση, προϋπηρεσία, εργασιακή σχέση). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν λίγες επιδράσεις της ηλικίας και της προϋπηρεσίας (μόνο στην παρουσία νοήματος), της οικογενειακής κατάστασης (μόνο στην επαγγελματική και κινητήρια διάσταση και στη συναισθηματική διάσταση της ψυχικής ανθεκτικότητας), του φύλου (μόνο στη συναισθηματική διάσταση) και της εργασιακής σχέσης (μόνο στην αναζήτηση νοήματος και στη συναισθηματική διάσταση). Σε ό,τι αφορά στον κύριο στόχο της έρευνας, με μια σειρά από αναλύσεις πολλαπλής παλινδρόμησης ελέγχθηκε αν οι διαστάσεις του νοήματος ζωής (παρουσία νοήματος και αναζήτηση νοήματος) και της πνευματικής ευεξίας (θρησκευτική ευεξία και υπαρξιακή ευεξία) μπορούν να προβλέψουν τις διαστάσεις της ψυχικής ανθεκτικότητας. Διαπιστώθηκε ότι η παρουσία νοήματος προβλέπει θετικά όλες τις διαστάσεις της ψυχικής ανθεκτικότητας, ενώ η αναζήτηση νοήματος δεν προβλέπει καμία διάσταση. Η υπαρξιακή ευεξία προβλέπει αρνητικά μόνο τη συναισθηματική διάσταση της ψυχικής ανθεκτικότητας, ενώ η θρησκευτική ευεξία δεν προβλέπει καμία διάσταση. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται η σπουδαιότητα της παρουσίας νοήματος για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας των εκπαιδευτικών.