Η χορήγηση μεθυλφαινιδάτης ή παραγώγων αμφεταμίνης για τη θεραπεία της Διαταραχής Ελλειματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και οι μακροχρόνιες συνέπειες τους στον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά: μία πρόταση για μελλοντική έρευνα.

Abstract

Η παρούσα εργασία αποσκοπεί στη διερεύνηση των επιπτώσεων τη χορήγησης μεθυλφαινιδάτης ή παραγώγων αμφεταμίνης για τη θεραπεία της Διαταραχής Ελλειματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία. Ειδικότερα παρουσιάζονται οι φαρμακοεπαγόμενες νευροπροσαρμογές που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο καθώς και η σχέση τους με μεταβολές στη συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή, όπως προκύπτει από πλήθος κλινικών και προκλινικών μελετών. Τα διαγνωστικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται συχνά περιορίζονται στον εντοπισμό προβλημάτων προσοχής, τα οποία κυριαρχούν στη συγκεκριμένη διαταραχή, όμως συχνά συναντώνται και σε άλλες ψυχιατρικές διαταραχές και ασθένειες του εγκεφάλου. Επομένως, είναι πιθανόν αυτά να οδηγούν σε λαθεμένες διαγνώσεις και σε μία επακόλουθη υπέρμετρη χορήγηση διεγερτικών για την καταστολή των συμπτωμάτων. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για ασφαλέστερα συμπεράσματα με βάση την παθοφυσιολογία και το νευροβιολογικό υπόστρωμα της διαταραχής. Ευρήματα ερευνών σε ανθρώπους και πειραματόζωα υποδεικνύουν ότι η έκθεση στα διεγερτικά σε νεαρή ηλικία επηρεάζει τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο με τρόπους που είναι αδύνατον να προβλεφθούν με βάση όσα είναι γνωστά για τη μακροχρόνια χρήση διεγερτικών στην ενήλικη ζωή. Αυτή η αδυναμία υπογραμμίζει την ανάγκη υιοθέτησης μιας αναπτυξιακής προσέγγισης, σε νευρωνικό επίπεδο, των μηχανισμών και των στόχων δράσης των φαρμάκων αυτών. Η εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση των μελετών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα θα επιτρέψει τον εντοπισμό αναπάντητων ερωτημάτων, που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, σχετικά με τις μακροχρόνιες συνέπειες των φαρμάκων αυτών στον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά. Για το σκοπό αυτό συμπεριλαμβάνεται μία πρόταση για μελλοντική έρευνα, όπου πέρα από τη διατύπωση των βασικών ερευνητικών υποθέσεων, παρουσιάζεται η μέθοδος διερεύνησης τους (π.χ. συμμετέχοντες, εξαρτημένες μεταβλητές, στατιστική ανάλυση).