Οι πολιτικές ισορροπίες στην Βουλγαρία (2015 - 2017) και το μέλλον των σχέσεων Βουλγαρίας - Τουρκίας

Abstract

Τα Βαλκάνια αποτελούν από τα μέρη εκείνα του πλανήτη που μπορούν ταυτόχρονα να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ποικίλων διεθνών δρώντων και να διαδραματιστούν γεγονότα, τα οποία θα επηρεάσουν και θα διαμορφώσουν τις εξελίξεις αντιστρόφως ανάλογα με την έκτασή τους. Είναι μία «καυτή» γειτονιά και η ιστορία έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι πρόκειται για πυριτιδαποθήκη στα αποκαλούμενα μικρά κράτη της χερσονήσου, που εγείρει το ζήτημα της επέκτασης μιας γενικευμένης ταραχής και στα μεγαλύτερα γειτονικά κράτη. Ειδικότερα, υπό το πρίσμα της προσφυγικής κρίσης, της εκρηκτικής κατάστασης στην νοτιοανατολική Ευρώπη και Μέση Ανατολή, του ενεργειακού ανταγωνισμού μεταξύ Δύσης – Ανατολής ένας γενικός ξεσηκωμός δεν φαντάζει απίθανος. Στη γενικότερη εικόνα, όμως, πρέπει να συνεκτιμηθεί και ο ρόλος των διεθνών παραγόντων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ως προς την ύπαρξη εθνικιστικών διεκδικήσεων ή την ανάμειξη παραγόντων εκτός περιοχής, όπως της Τουρκίας και της Ρωσίας, οι οποίες επιθυμούν την ανάπτυξη των επιρροών τους στα Βαλκάνια, αλλά και των ΗΠΑ και ΕΕ για να εξισορροπήσουν την κατάσταση. Η Βουλγαρία κατέχει κεντρική γεωγραφική θέση και αποτελεί βασικό τμήμα της νευραλγικής αυτής περιοχής. Η στροφή της πρώην συμμάχου της ΕΣΣΔ και η ένταξη της σε ΝΑΤΟ και ΕΕ έχει προσδώσει στην χώρα μια ιδιαίτερη αξία, η οποία παρά την ανάπτυξη και πρόοδο που έχει σημειωθεί από το 1989 και μετέπειτα, δείχνει να μην έχει βρει ακόμη τον προσανατολισμό και την ταυτότητά της. Τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να εξισορροπήσει μεταξύ Δύσης και Ανατολής, έχοντας να αντιμετωπίσει παράλληλα πολιτική εσωτερική αστάθεια και διαφθορά, πληθυσμιακή συρρίκνωση, μουσουλμανικές μειονότητες, προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές, οικονομική κρίση, ενεργειακή εξάρτηση και περιφερειακές εντάσεις και διαφορές. Η ανάμειξη της Τουρκίας στα κοινά της Βουλγαρίας είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, ο ρόλος της σίγουρα όχι αμελητέος και έχει καθορίσει εν πολλοίς τις μέχρι τώρα σχέσεις των δύο χωρών. Η συμπεριφορά και στάση της Τουρκίας αποτελούν κλειδιά για την πραγμάτωση και εξέλιξη των βουλγαροτουρκικών σχέσεων στο ασταθές και ρευστό αυτό περιβάλλον, τη στιγμή μάλιστα που και η ίδια αντιμετωπίζει εσωτερικές αναταράξεις και εντάσεις στα εξωτερικά της σύνορα με την διεθνή της θέση να αμφισβητείται.