Οι διεθνοπολιτικές και στρατηγικές διαστάσεις της κρίσης στη Συρία: μια ρεαλιστική προσέγγιση.

Abstract

Η Αραβική Άνοιξη που ξεκίνησε στις χώρες του Αραβικού κόσμου τον Ιανουάριο του 2011, εξέφρασε τα αιτήματα των ανθρώπων για ισότητα, ελευθερία, δικαιοσύνη και ισονομία ως αποτέλεσμα καταπίεσής τους από αυταρχικά καθεστώτα. Αν και σε χώρες όπως η Αίγυπτος, Τυνησία, Λιβύη και Υεμένη, η Αραβική Άνοιξη είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή των καθεστώτων, στη Συρία η κατάσταση είχε διαφορετική εξέλιξη. Το καθεστώς Άσαντ κατέστειλε τις διαμαρτυρίες του λαού στην πόλη Ντεράα το 2011, με αποτέλεσμα να ανοιχτεί ο ασκός του Αιόλου στη χώρα και να ξεσπάσει ένας από τους αιματηρότερους εμφύλιους των τελευταίων δεκαετιών. Έκτοτε η Συρία μετατράπηκε σε μια αρένα στην οποία διεθνείς, περιφερειακοί και εγχώριοι δρώντες, βρήκαν την ευκαιρία να επιβάλλουν τις ηγεμονικές τους βλέψεις και συμφέροντα, διεξάγοντας έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο δι’ αντιπροσώπων (proxy war), εξαιτίας της απροθυμίας τους για άμεση εμπλοκή. Οι ΗΠΑ για να περιορίσει την επιρροή του Ιράν. Η Ρωσία για να κερδίσει τη χαμένη αίγλη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Το Ιράν για να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή, καθόσον η Συρία αποτελεί γι’ αυτήν ζωτικός χώρος. Η Τουρκία για να εμποδίσει τη δημιουργία του αναδυόμενου Κουρδικού Κράτους. Οι σουνιτικές ισλαμιστικές ομάδες για να δημιουργήσουν παγκόσμιο ισλαμικό χαλιφάτο, λειτουργώντας και ως αντιπροσωπευτικές ομάδες (proxy groups) της Δύσης, της Τουρκίας και των χωρών του Κόλπου, κατά του καθεστώτος Άσαντ. Oι σιτικές ομάδες για να υποστηρίξουν το καθεστώς Άσαντ, ως proxy groups του Ιράν. Οι Κούρδοι για να δημιουργήσουν Κουρδικό κράτος στη βόρεια Συρία. Επίσης ο σχεδιασμός κατασκευής δυο ανταγωνιστικών αγωγών οι οποίοι διαπερνούν τη Συρία για να φθάσουν στην Ευρώπη, εντείνουν την περιφερειακή αντιπαράθεση και οξύνουν τη διαμάχη μεταξύ σιτικού και σουνιτικού Ισλάμ. Έτσι δημιουργείται ένα περίπλοκο πλέγμα συμφερόντων με ποικίλους δρώντες, το οποίο καθιστά το συριακό ζήτημα ιδιαίτερα δύσκολο ως προς την επίλυσή του. Μοναδικό θύμα στο συριακό εμφύλιο πόλεμο, ο συριακός λαός ο οποίος μεταναστεύει σε γειτονικές χώρες, με φόντο τα ερείπια των σπιτιών του και των εθνικών συριακών υποδομών, προκειμένου να διασφαλίσει ένα καλύτερο αύριο.