Κύπρος: πώς ένας φορολογικός παράδεισος κατέληξε στη διάσωση εκ των έσω (bail-in) και μέτρα πρόληψης μιας μελλοντικής κρίσης

Abstract

Η εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας διαπραγματεύεται το θέμα της διάσωσης εκ των έσω (bail-in), δηλαδή του «κουρέματος καταθέσεων», καθώς και τους παράγοντες οι οποίοι φάνηκε ότι προμήνυαν την επερχόμενη κρίση και στους οποίους έπρεπε να δοθεί περισσότερη προσοχή. Δίνεται επίσης έμφαση στην ανάλυση των οικονομικών μεγεθών των δύο μεγαλύτερων τραπεζών-Λαϊκής Τράπεζας και Τράπεζας Κύπρου- και παρατηρείται η υπερβολική εμπιστοσύνη των εποπτικών αρχών, οι οποίοι δεν αντιμετώπισαν κατάλληλα και πρόωρα την πτωτική πορεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μετά την αρνητική πιστοληπτική αξιολόγηση διεθνών οίκων.Η επισκόπηση της βιβλιογραφίας δείχνει ότι οι φορολογικοί παράδεισοι προσελκύουν όλο και περισσότερα ξένα κεφάλαια και παρέχουν ευκαιρίες, όταν ενισχύεται η αποτελεσματικότητα και μετριάζεται ο φορολογικός ανταγωνισμός. Επίσης, προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι οι υπεράκτιες εταιρείες αποτελούν μέσο απόδρασης για τις ισχυρές χώρες, που πληρώνουν ελάχιστο ή καθόλου φόρο, και ένα στα δύο οικονομικά σκάνδαλα προέρχεται από φορολογικούς παραδείσους. Μελετητές υποστηρίζουν ότι η διάσωση εκ των έσω (bail-in) ήταν μια λύση άμεση και αποτελεσματική, η οποία βοηθάει τις χώρες να εξελιχθούν. Τέλος, μελετητές υποστηρίζουν διαφορετικές απόψεις, όσον αφορά τους παράγοντες που επηρέασαν την κατάσταση, υποστηρίζοντας οι μεν ότι ήταν πολιτικοί λόγοι και οι δε ότι οι λόγοι ήταν οικονομικοί. Η διερευνητική έρευνα δείχνει ότι οι παράγοντες που επηρέασαν την οικονομική-τραπεζική κρίση ήταν μία μίξη παραγόντων: οικονομικοί παράγοντες και έλλειψη εποπτικής αρχής. Πιστεύεται μέσα από την έρευνα ότι εάν έδιναν μεγαλύτερη έμφαση στα σημάδια-προειδοποιήσεις για την κρίση (π.χ. ποσοστό του ΑΕΠ) που «έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου» η λύση θα ήταν ευνοϊκότερη. Πιστεύεται ότι η Κύπρος πρέπει αναγκαστικά να αναμορφώσει το οικονομικό της μοντέλο και να βρει νέους τομείς και να δημιουργήσει νέες βιομηχανίες που θα εξασφαλίσουν μια βιώσιμη ανάπτυξη.