Αξιολόγηση των απόψεων και των στρατηγικών εφαρμογής της Διαφοροποιημένης διδασκαλίας των Ελλήνων εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των απόψεων Ελλήνων εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αναφορικά με τις αρχές της Διαφοροποιημένης διδασκαλίας και των στρατηγικών που οι ίδιοι επιλέγουν για την εφαρμογή της στις αίθουσες διδασκαλίας. Η εργασία επιπλέον μελέτα το βαθμό που σχετίζονται οι απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τη σπουδαιότητα της μεθόδου με την συχνότητα υλοποίησης των στρατηγικών από τους ίδιους. Στα πλαίσια της εξαγωγής συμπερασμάτων μελετήθηκαν παράλληλα οι βοηθητικοί παράγοντες που θα συμβάλλουν στην καθιέρωση της Διαφοροποιημένης διδασκαλίας ως διδακτική μέθοδο στα σχολεία, βασισμένα στις δηλώσεις των εν ενεργεία εκπαιδευτικών. Παράλληλα, η έρευνα εξήγε συμπεράσματα αναφορικά με τις συχνότερες και λιγότερο συχνές στρατηγικές διαφοροποίησης που αξιοποιούν οι εκπαιδευτικοί ανάλογα με την εκπαίδευση που έχουν λάβει, την ηλικία, την κατάρτιση τους στη Διαφοροποιημένη διδασκαλία καθώς και την πόλη όπου δίδασκαν τη στιγμή της έρευνας. Για τη διεξαγωγή της έρευνας συντάχθηκε ένα ποσοτικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης (ερωτηματολόγιο απόψεων), το οποίο προωθήθηκε ηλεκτρονικά και απαντήθηκε από 160 δασκάλους της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε αστικά κέντρα και επαρχιακές περιοχές της Ελλάδας. Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών απέδωσε μεγάλη σπουδαιότητα στη χρήση διαφοροποιημένων στρατηγικών, ιδιαίτερα για τη διαφοροποίηση του αναλυτικού προγράμματος και του διδακτικού σχεδιασμού, με λίγες εξαιρέσεις όπως η συμπύκνωση του περιεχομένου διδασκαλίας για προχωρημένους μαθητές. Αναφορικά με τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας (περιεχόμενο, διαδικασία, τελικό προϊόν) και πάλι οι απόψεις των δασκάλων φαίνονται ενθαρρυντικές με εξαίρεση την παροχή πρωτοβουλιών και προσωπικής επιλογής των εργασιών από τους μαθητές. Μεγαλύτερα ποσοστά χαμηλής σημαντικότητας αποδόθηκαν στις εξειδικευμένες στρατηγικές διαφοροποίησης και ιδιαίτερα στη χρήση μαθησιακών συμβολαίων. Ωστόσο, οι απόψεις των εκπαιδευτικών φαίνεται να συγκρούονται με τη συχνότητα που επιλέγουν να εφαρμόσουν τις στρατηγικές διαφοροποίησης, ιδιαίτερα στο στάδιο της διαφοροποίησης του περιεχομένου και της διαδικασίας, όπως και των επιμέρους στρατηγικών διαφοροποίησης (αλληλοδιδακτική, τρίλιζες, ομάδες έρευνες, κέντρα μάθησης, μαθησιακά συμβόλαια), στις οποίες δεν δείχνουν να αποδίδουν τον αντίστοιχο χρόνο ενασχόλησης αναλογικά με τη σημαντικότητα που τις προσδίδουν. Επιπρόσθετα, από τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών επιλέχθηκαν τα κύρια μαθήματα που διαφοροποιούν με προτιμητέα το μάθημα της Γλώσσας, ενώ ακολουθούν η Ευέλικτη ζώνη και τα Μαθηματικά. Τέλος, γίνονται προτάσεις για την ευνοϊκότερη εφαρμογή της Διαφοροποιημένης διδασκαλίας στα σχολεία με γνώμονα την βελτίωση της πανεπιστημιακής κατάρτισης, τη συνεργασία με συναδέρφους και τη διαθεσιμότητα χρόνου και εκπαιδευτικών υλικών.