Στάσεις και ανησυχίες των διευθυντών/διευθυντριών σχολικών μονάδων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σχετικά με την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με αναπηρία και/ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα σχολεία Γενικής Αγωγής

Abstract

Η παρούσα έρευνα εξέτασε τις στάσεις και τις ανησυχίες 151 Διευθυντών νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία, σχετικά με την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με αναπηρία και/ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (εεα) στις τάξεις γενικής αγωγής. Χρησιμοποιήθηκε έντυπο και ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που συμπεριελάμβανε δημογραφικές ερωτήσεις και δύο κλίμακες μεταφρασμένες και ειδικά προσαρμοσμένες για τους σκοπούς της έρευνας: την κλίμακα PATIES- Principal Attitudes Towards Inclusive Education (Bailey, 2004) για τη μέτρηση των στάσεων και την κλίμακα CIES-Concerns about Inclusive Education (Sharma & Desai, 2002) για τη μέτρηση της ανησυχίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως συνολικά οι στάσεις των Διευθυντών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στη συμπερίληψη μαθητών με και χωρίς αναπηρία στο γενικό σχολείο είναι μέτρια θετικές (Μ.Ο.=3.48, σε κλίμακα 1-5). Ωστόσο, οι στάσεις τους βρέθηκαν αρνητικές όταν εξετάστηκαν σε σχέση με την επαρκή κατάρτισή τους σε θέματα συμπερίληψης, την επάρκεια σε εξειδικευμένο προσωπικό αλλά και απέναντι στους μαθητές με σοβαρού βαθμού αναπηρία ή εεα. Ο συνολικός βαθμός ανησυχίας των Διευθυντών για την εφαρμογή της συμπερίληψης βρέθηκε μέτριος (Μ.Ο.=2,20 σε κλίμακα 1-4). Η μεγαλύτερη ανησυχία καταγράφηκε σε σχέση με τα θέματα χρηματοδότησης, επαρκούς στελέχωσης, διοικητικής υποστήριξης και εφαρμογής μέσα στην τάξη. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα έτη εκπαιδευτικής και διοικητικής προϋπηρεσίας καθώς και το ποσοστό των μαθητών με εεα μέσα στα σχολεία επηρεάζουν θετικά τις στάσεις και αρνητικά τον βαθμό ανησυχίας. Επιπρόσθετα οι στάσεις φάνηκε να επηρεάζονται θετικά και από το μέγεθος του σχολείου και η ανησυχία να διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο των ερωτώμενων και τον τύπο του σχολείου (δημοτικό ή νηπιαγωγείο). Προέκυψε επίσης ότι ο βαθμός ανησυχίας συνολικά και σε δύο από τις υποκλίμακες της ανησυχίας αποτελούν προβλεπτικό παράγοντα για τις στάσεις των Διευθυντών. Σύμφωνα τέλος με τους συμμετέχοντες η επαρκής στελέχωση των σχολείων με ειδικό προσωπικό, η επιμόρφωση των ιδίων και των εκπαιδευτικών γενικής αγωγής σε θέματα συμπερίληψης καθώς και η εξασφάλιση κατάλληλων κτιριακών υποδομών και υλικοτεχνικού εξοπλισμού είναι τα βασικά προαπαιτούμενα για την εφαρμογή της.