Please use this identifier to cite or link to this item: http://dspace.lib.uom.gr/handle/2159/20337
Author: Μιλπάνη, Βασιλική
Title: Η φιλοσοφική σκέψη του Bowman και η συμβολή του στη μουσική εκπαίδευση
Date Issued: 2017
Department: Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Μουσικές Τέχνες
Supervisor: Στάμου, Λελούδα
Abstract: Η παρούσα εργασία ασχολείται με τη διερεύνηση της φιλοσοφικής σκέψης του W.Bowman, Αμερικανού ερευνητή της φιλοσοφίας της Μουσικής Εκπαίδευσης. Αρχικά δίνεται ο προβληματισμός ως προς την ανάγκη ύπαρξης του κλάδου της φιλοσοφίας ως πεδίο ανατροφοδότησης και προσανατολισμού των εκπαιδευτικών κατά το σχεδιασμό της διδασκαλίας τους. Είναι απαραίτητη η σωστή ενημέρωση του ίδιου του ενεργού εκπαιδευτικού ώστε να διευκολυνθεί στην καθημερινή πρακτική του. Κρίνεται πως χρειάζεται μία καλύτερη οργάνωση και διευθέτηση της επικοινωνίας της ερευνητικής κοινότητας με τους ενεργούς εκπαιδευτικούς για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Ακολουθεί μία ανασκόπηση της Φιλοσοφίας της Μουσικής Εκπαίδευσης ξεκινώντας από την Αρχαία Ελλάδα. Ο όρος «μουσική» αυτήν τη χρονική περίοδο ,είχε ένα ευρύτερο περιεχόμενο και αναφερόταν σε ένα είδος τέχνης που ήταν συνδυασμός λόγου, μελωδίας και κίνησης. Η μουσική είχε βασικό ρόλο στη βασική εκπαίδευση από ότι δείχνουν μαρτυρίες και πηγές ήδη από τα ομηρικά χρόνια. Αυτό συνεχίζεται και στην κλασική περίοδο όπου ο σκοπός του μαθήματος ήταν τόσο πρακτικός αλλά και ειδολογικός δηλαδή η μόρφωση του ήθους και της συμπεριφοράς των νέων. Παρουσιάζονται οι απόψεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη οι οποίοι συμφωνούν στο βασικό ρόλο της μουσικής ως προς τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των νέων. Η ιστορία της Φιλοσοφίας της Μουσικής Εκπαίδευσης δεν παρουσίασε μεγάλη εξέλιξη. Ακολούθησε κυρίως τις τάσεις της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας κάθε εποχής. Η μουσική διατήρησε τον «πραξιακό» της χαρακτήρα έως τα μέσα του 18ου αιώνα. Αυτή η κατάσταση άλλαξε με την εμφάνιση του Διαφωτισμού. Η μουσική πήρε μία νέα έννοια αυτή της αισθητικής «καλής» τέχνης και εξισώθηκε με την καθαρή οργανική μουσική. Σε αυτή τη χρονική στιγμή δημιουργήθηκε μία πρώτη θεωρία Φιλοσοφίας Μουσικής Εκπαίδευσης από τον Benett Reimer που στηρίχθηκε σε Αισθητικές θεωρίες. Παρέμεινε κυρίαρχη μέχρι την εμφάνιση του κινήματος του Πραξιαλισμού , με εμπνευστή τον David Elliott ο οποίος το 1995 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο. Με τον όρο «πραξιακό» ο Elliott εννοεί ότι η μουσική περικλείει πολλά είδη αναστοχαστικών δράσεων που είναι πλαισιωμένες και κριτικά στοχαστικές. Η «πραξιακή» άποψη της μουσικής γίνεται ώστε να καταλάβουμε τη μουσική κάτω από τις συνθήκες ποικιλίας των νοημάτων που έχουν εντοπιστεί σε διαφορετικές κουλτούρες. Μία αξιόλογη παρουσία είναι επίσης αυτή του Regelski ο οποίος μελετά το έργο του Αριστοτέλη και αναλύει διεξοδικά την «πράξη» με την Αριστοτελική έννοια. Στη φιλοσοφία του κεντρική θέση έχουν η «κριτική» και η «κοινωνική» θεωρία. Η διαφοροποίηση που αρχικά παρουσιάστηκε από δημοσιεύσεις με διαφορετικά ενδιαφέροντα και ανησυχίες από αυτή του Reimer αρχικά διεύρυνε το στοχασμό στον κλάδο της Φιλοσοφίας της Μουσικής Εκπαίδευσης και έφτασε σε πραγματική πόλωση μεταξύ των δύο τάσεων και των εκπροσώπων της. Στην πορεία έγιναν προσπάθειες γεφύρωσης του χάσματος. Κάποιοι Ευρωπαίοι ερευνητές έχουν αρχίσει να βλέπουν τον Πραξιαλισμό ως μία αισθητική προσέγγιση όπου η περιγραφή «αισθητική» μεταφράζεται γενικά ως αναφορά σε μια τομή φιλοσοφίας και τέχνης. Αντικειμενικά θεωρείται πάντως πως είναι δύσκολη η ύπαρξη μίας και μοναδικής τάσης Φιλοσοφίας στον κλάδο . Στη συνέχεια παρουσιάζεται μία επισκόπηση γύρω από τον όρο «φιλοσοφία» , την περιγραφή της τεχνικής της Αναλυτικής Φιλοσοφίας και την πορεία της ως τον Πραγματισμό ως φιλοσοφική τάση η οποία επηρέασε τη φιλοσοφική σκέψη του Bowman. Ο W.Bowman έχει κατοχυρωμένη άποψη ως προς τις προηγούμενες προσεγγίσεις και τοποθετείται με κατάλληλα επιχειρήματα. Κεντρική σκέψη στο έργο του Bowman αποτελεί η άποψη ότι η μουσική είναι μια λειτουργία που περικλείει ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου, από το σώμα του μέχρι τη σχέση του με τον κόσμο. Υιοθετεί αρκετές από τις θέσεις του Regelski αλλά διαφοροποιείται προς τη δική του προσωπική κατεύθυνση. Εξετάζεται το έργο του αρχικά αναφορικά με τις απόψεις του ως προς το χαρακτήρα της εκπαίδευσης . Θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν αναγκαίες αλλαγές στην κοινωνική πραγματικότητα του σχολείου. Αμφισβητεί την παραδοσιακή αντίληψη για τη μουσική-αισθητική εμπειρία. Αναφέρεται στη φρόνηση ως απαραίτητο στοιχείο του χαρακτήρα του εκπαιδευτικού την οποία αποκαλεί το «νεύρο της πρακτικής». Τονίζει ότι αληθινή εκπαίδευση υπάρχει εκεί που αυτή μπορεί να αλλάξει αυτό που «είμαστε». Θέτει επίσης τις διαστάσεις της εκπαιδευτικής πράξης και το ζήτημα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και ανατροφοδότησης των εκπαιδευτικών. Προτείνει μία αντι θεμελιώδη ή μεταθεμελιώδη εκπαίδευση εκπαιδευτικών σε αντιδιαστολή με την υπάρχουσα δομή. Αυτός ο όρος δείχνει την επιρροή του από την τάση του μεταμοντερνισμού. Παρουσιάζονται οι συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργήθηκε αυτό το ρεύμα , και τη σχέση του ως προς τις νέες μουσικές συνήθειες που υιοθετήθηκαν. Αναλύονται φεμινιστικές προσεγγίσεις της μουσικής και ο ρόλος της μουσικής στην εξομάλυνση και εξάλειψη κοινωνικών διαφορών. Γίνεται αναφορά στο όρο της κοινωνικής δικαιοσύνης και η διαπίστωση ότι πρέπει να εξετάζεται ανάλογα με την ιδιαίτερη κοινωνική κατάσταση που εντοπίζεται (εντοπιότητα του όρου). Στην προσπάθεια αναζήτησης μιας κανονιστικής βάσης για ουσιαστική κοινωνική αλληλεγγύη και συνεργασία εξετάζονται οι θεωρίες του Habermas και του Gadamer .Το ενδιαφέρον της κοινωνικής δικαιοσύνης δεν είναι τόσο η επίτευξη της κοινωνικής δικαιοσύνης όσο η μείωση των περιστατικών αδικίας. Παρουσιάζονται ζητήματα φυλετικών διαφορών και συσχέτισής τους με μουσικές συμπεριφορές και τονίζεται ο σημαντικός ρόλος της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης και η αναγκαιότητα του αναπροσδιορισμού της . Ο ρόλος του σώματος στη μουσική εμπειρία είναι ένα θέμα που κυριαρχεί σε όλα τα άρθρα του Bowman καθώς και η σωματική διάσταση της φρόνησης. Η φράση: « είσαι η μουσική.. ενώ η μουσική διαρκεί» του Elliott περιγράφει αυτήν την κατάσταση και αναλύεται μέσα από φαινομενολογικές και πραγματιστικές προσεγγίσεις.
Keywords: εκπαίδευση-φιλοσοφία-αναστοχασμός-φρόνηση-πραξιακή
Information: Διπλωματική εργασία--Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2017.
Rights: Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές
Appears in Collections:ΠΜΣ Μουσικές Τέχνες (Μ)

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
MilpaniVasilikiMsc2017.pdf951.5 kBAdobe PDFView/Open


This item is licensed under a Creative Commons License Creative Commons