Διέγερση, διάθεση και προτίμηση στη μουσική ακρόαση: μία έρευνα συσχετισμών στη σχολική κοινότητα

Abstract

Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, ο παράγοντας της εξοικείωσης με το μουσικό ερέθισμα, καθώς και οι παράγοντες φύλο, μουσική εκπαίδευση και ηλικία αλλά και ορισμένα χαρακτηριστικά της μουσικής, όπως ο τρόπος και το τέμπο στα οποία είναι γραμμένη, φαίνεται να σχετίζονται με τα συναισθήματα που προκαλούνται από ένα μουσικό ερέθισμα αλλά και την προτίμηση σε αυτό. Η παρούσα έρευνα είχε ως στόχο να διερευνήσει τους πιθανούς συσχετισμούς μεταξύ των προαναφερθέντων παραγόντων, και το ενδεχόμενο να συνεπιδρούν στην διαμόρφωση των μουσικών προτιμήσεων 113 μαθητών/μαθητριών ελληνικού δημόσιου δημοτικού σχολείου, ηλικίας 9-12 ετών. Η συλλογή τόσο των ποσοτικών όσο και ορισμένων ποιοτικών δεδομένων πραγματοποιήθηκε, αναφορικά με 12 μουσικά ερεθίσματα, με ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς, το οποίο κατασκευάστηκε από την ερευνήτρια - εκπαιδευτικό και στο οποίο πραγματοποιήθηκε έλεγχος αξιοπιστίας. Ποιοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν επίσης μέσω ημερολογίου της ερευνήτριας - εκπαιδευτικού υπό μορφή σημειώσεων και μέσω δημόσιας συζήτησης στην τάξη. Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι προτιμήσεις που εκφράζουν οι μαθητές σχετίζονται σημαντικά με τα συναισθήματα που τους προκαλούν τα μουσικά ερεθίσματα, την εξοικείωσή τους με αυτά, ενώ σχετίζονται επίσης σημαντικά και με την ηλικία τους. Η συναισθηματική αντίδραση στη μουσική μετρήθηκε μέσω των διαστάσεων της διέγερσης και της διάθεσης. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι η διέγερση επηρεάζεται θετικά από το τέμπο του μουσικού ερεθίσματος, ενώ η διάθεση επηρεάζεται από τον τρόπο στον οποίο έχει γραφτεί το μουσικό απόσπασμα που ακροάται. Τα ποιοτικά δεδομένα της έρευνας επιβεβαίωσαν τα ποσοτικά ευρήματα, τα οποία επίσης συνάδουν με την υπάρχουσα βιβλιογραφία με εξαίρεση το γεγονός ότι η προτίμηση δεν φάνηκε να επηρεάζεται από το φύλο και την μουσική εκπαίδευση των συμμετεχόντων στη συγκεκριμένη έρευνα. Η παρούσα έρευνα προτείνει μία αξιόπιστη διαδικασία διερεύνησης των μουσικών προτιμήσεων των μαθητών στην προεφηβεία και συνεισφέρει στην έρευνα του πεδίου παρότι το δείγμα της δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο.