Το οργανωμένο έγκλημα της εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων μέσω της ανεξέλεγκτης προσφυγικής κρίσης: η σημασία της Διευρωπαϊκής Αστυνομικής Συνεργασίας και ο ρόλος του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO) και των Ευρωπαϊκών Οργανισμών FRONTEX και EUROPOL στη διαχείριση του φαινομένου

Abstract

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας, καθόσον οφείλει να διαχειριστεί την πρωτοφανή ανθρωπιστική και προσφυγική κρίση. Η παγκόσμια αύξηση της παράνομης μετανάστευσης οδήγησε σε δραματική αύξηση δύο συναφών εγκλημάτων, τα οποία έως τις αρχές της δεκαετίας του΄90 είχαν, τουλάχιστον στην Ευρώπη, περιορισμένη εμφάνιση. Στις μέρες μας, όλα τα ευρωπαϊκά κ-μ είναι αντιμέτωπα με α) την ανάπτυξη δικτύων που προωθούν την παράνομη διακίνηση παράτυπων μεταναστών β) την εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση. Οι μεγάλες μεταναστευτικές ροές δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην εσωτερική συνοχή της Ε.Ε. Επιπλέον, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για τη δράση εγκληματικών οργανώσεων στη στρατολόγηση με τη χρήση απατηλών μέσων, απειλών και βίας ανδρών, γυναικών και παιδιών και στην εξώθηση τους στην γενετήσια εκμετάλλευση και καταναγκαστική εργασία. Η εμπορία ανθρώπων αποτελεί κύρια μορφή οργανωμένης εγκληματικότητας, εμπλέκει ζητήματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποδιοργάνωσης του κράτους δικαίου και συνδέεται άρρηκτα με την παράτυπη μετανάστευση. Έχει διακρατικό χαρακτήρα και για τη διαχείριση του φαινομένου απαιτείται ολοκληρωμένη πολιτική σε επίπεδο Ε.Ε., με την υιοθέτηση κοινών επιχειρησιακών δράσεων. Ακρογωνιαίος λίθος για την επίτευξη του σκοπού συνιστά η βαθύτερη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών αρχών της Ε.Ε. και η ενίσχυση του ρόλου των υφιστάμενων ευρωπαϊκών οργανισμών αστυνομικής φύσεως. Στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας σκιαγραφείται η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση που μαστίζει την Ε.Ε. και ο βαθμός σύνδεσης της με την εμπορία ανθρώπων. Η Ελλάδα, ένεκα της γεωγραφικής της θέσης, βιώνει καθημερινά το πρόβλημα. Επιχειρείται, η προσέγγιση του φαινομένου στην Ελλάδα μέσω της ανάλυση των συνθηκών και των παραγόντων που συμβάλλουν στην εκδήλωση και την ραγδαία ανάπτυξη του. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται η εμπορία ανθρώπων υπό την οπτική μιας οργανωμένης μορφής εγκληματικότητας, διότι αγγίζει τα 2/3 των κρατών του πλανήτη, συνιστά 2ο μεγαλύτερα οργανωμένο έγκλημα παγκοσμίως και την 3η πιο επικερδής δραστηριότητα του οργανωμένου εγκλήματος μετά το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων. Αναλύονται οι αιτίες εμφάνισης του, οι δυσκολίες εξιχνίασης του και ο βαθμός αλληλεξάρτησης με την μετανάστευση και την εξάπλωση του Ισλαμ. Στο τρίτο μέρος αναλύεται η αστυνομική συνεργασία ως ο καταλύτης στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, και ως εχέγγυο για τη διασφάλιση του Ευρωπαϊκού Χώρου Ελευθερίας Ασφάλειας και Δικαιοσύνης. Ταυτόχρονα, εξετάζονται ως δομικοί παράγοντες ορθολογικής διαχείρισης του φαινομένου ο επιχειρησιακός ευρωπαϊκός οργανισμός FRONTEX, η εντατικοποίηση της παρουσίας εμπειρογνωμόνων της EUROPOL και η ανάμειξη ναυτικών δυνάμεων στο Αιγαίο υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ.

Europe faces one of the biggest challenges of humanity, since it should manage the unprecedented humanitarian and refugee crisis. The global increase of illegal migration led to a dramatic increase of two crimes that until the beginning of the 90’s were limited, at least in Europe. Currently, all European states are faced with the following α) development of channels that promote smuggling of illegal migrants and b) trafficking in human beings for sexual and economic exploitation. The large migration flows cause severe problems in the internal cohesion of the E.U. Moreover, create fertile ground for the action of criminal organizations to recruit men, women and children and to force them into sexual exploitation and forced labor. Human trafficking victims are recruited and trafficked between countries and regions using deception, threats or force. Human trafficking is a major form of organized crime, which involves violations of human rights issues and disruption of law and is narrowly linked to irregular migration. Its character is transnational and for the management of the phenomenon is required a comprehensive policy at EU level, with the adoption of the joint operational actions. The cornerstone for achieving the objective recommends deeper cooperation between EU police forces and strengthening the role of existing European police nature organizations. The first part of this paper outlines the immigration and refugee crisis in the EU and the degree of binding of human trafficking. Greece due to its geographical location is daily experiencing the problem. Attempts to present the problem in Greece and are an effort of analysis conditions and the factors that contributed to the event and the rapid development of human trafficking. The second part examines the human trafficking from the perspective of an organized form of crime, because it touches 2/3 Member of the planet, is the 2nd largest organized crime worldwide and the third most profitable activity of organized crime after drugs and arms. It is analyzed the causes of the occurrence, the difficulties to solve it and the degree of interdependence with the migration and the spread of Islam. The third part deals with the police cooperation as a catalyst in the fight against human trafficking, and as a guarantee for ensuring the European Area of Freedom Security and Justice. At the same time, the operational European Agency FRONTEX, the intensification of the presence of EUROPOL experts and the mixing naval forces in the Aegean under NATO supervision are considered as the structural factors in order to deal with this phenomenon rationally.