Κρίσις και διαχείριση κρίσεων: μια περιπτωσιολογική μελέτη των ελληνοτουρκικών κρίσεων μετά το 1974

Abstract

Η παρούσα μελέτη αποτελεί την τελική διπλωματική εργασία για την απόκτηση του μεταπτυχιακού διπλώματος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας «Στρατηγικές Σπουδές και Διεθνής Πολιτική». Πρόκειται για ένα πρωτότυπο πόνημα το οποίο ενασχολείται με την έννοια της «Διαχείρισης Κρίσεων», όπως αυτή αναλύεται και χρησιμοποιείται στην θεωρία των Διεθνών Σχέσεων και τις σύγχρονες πρακτικές της διεθνούς πολιτικής. Το πραγματευθέν αντικείμενο, ωστόσο, δεν εξαντλείται στην θεωρητική απομίμηση και αναδιατύπωση μόνο των βασικών θεωριών και προσεγγίσεων της διαχειριστικής κρισιακής βιβλιογραφίας, αλλά επιχειρείται ένα πρωτόφαντο συνταίριασμα με την περιπτωσιολογική μελέτη των ελληνοτουρκικών κρίσεων από το 1974 και εξής. Εκκινώντας από την θεωρητική αφετηρία του όρου της “κρίσης”, το πρώτο κεφάλαιο περιορίζεται στην ευσύνοπτη παρουσίαση όλων των χαρακτηριστικών, των παραγόντων επηρεασμού και των δυσλειτουργιών του κρισιακού φαινομένου. Από τα εννοιολογικά σημαινόμενα της κρίσης έως την φυσική πολυπλοκότητα του φαινομένου, το πρώτο κεφάλαιο παντέχει να οικοδομήσει τα θεωρητικά θεμέλια, σύμφωνα με τα οποία θα αναλυθούν και θα σαφηνισθούν τα μετέπειτα παρατηρηθέντα γεγονότα των ελληνοτουρκικών κρίσεων. Αμέσως μετά, το δεύτερο κεφάλαιο θέτει στο επίκεντρο της έρευνας τις ελληνοτουρκικές κρίσεις στο Αιγαίο, μετά το χρονικό ορόσημο του 1974. Το εν λόγω κεφάλαιο συγκροτεί, ουσιαστικά, μία ιστορική/χρονολογική αφήγηση των γεγονότων των τριών μεγάλων κρίσεων (1976,1987,1996) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μέσα από την οποία επιχειρείται ο διαφωτισμός βασικών παραγόντων, αιτιών και πρακτικών που δύνανται να αποτελέσουν στοιχεία ανάλυσης. Τέλος, επειδή καταληκτική επιδίωξη του παρόντος πονήματος δεν είναι ούτε η συνοπτική αφήγηση των ελληνοτουρκικών κρίσεων ούτε η επίτομη μετεγγραφή των θεωρητικών προσεγγίσεων του θέματος, επιχειρείται η θεωρητικοποίηση των τριών ελληνοτουρκικών κρίσεων μέσα από τις βασικές προσεγγίσεις της «διαχείρισης των κρίσεων», την παραγοντοποίηση φαινομένων και ενεργειών βάσει των αναλυτικών εργαλείων που προσφέρει η θεωρία, αλλά και αναγνώρισης της σημασίας τους σε ότι αφορά τόσο στην θεωρητική αντίληψή τους όσο και στην πρακτική εφαρμογή.