Εμπόδια και παράγοντες που επηρεάζουν τους διοικητές ελληνικών δημοσίων νοσοκομείων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους

Abstract

Η παρούσα εργασία επιχειρεί να διερευνήσει τους παράγοντες εκείνους που δυσχεραίνουν τους διοικητές των δημοσίων νοσοκομείων κατά την διαδικασία λήψης διοικητικών αποφάσεων.

Πρωταρχικός στόχος της έρευνας είναι η απαρίθμηση των κυριότερων προβλημάτων από την οπτική γωνία αυτών που διοίκησαν και διοικούν δημόσια νοσοκομεία. Η παρούσα μελέτη, καταγραφεί για πρώτη φορά στην βιβλιογραφία πως οι διοικούντες των Ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων αντιλαμβάνονται τα προβλήματα στον τόσο ευαίσθητο χώρο της υγείας.

Τα εμπόδια που εντοπίζουν οι διοικητές κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται, καθώς και στις προτεινόμενες κατηγοριοποιήσεις όπως προέκυψαν απο την βιβλιογραφία.

Η έρευνα βασίζεται στη χρήση ερωτηματολογίου το οποίο συμπληρώθηκε απο 74 πρώην και 84 νυν διοικητές Ελληνικών νοσοκομείων. Οι ερωτώμενοι έχουν διοικήσει ή διοικούν δημόσιο νοσοκομείο και προέρχονται από ένα ευρύτερο φάσμα επαγγελμάτων το οποίο και καταγράφεται μαζί με άλλες γενικές παραμέτρους. Οι παράμετροι αυτοί αναλύθηκαν προκειμένου να εντοπιστούν και να σημειωθούν τυχόν συσχετίσεις τους με τις απαντήσεις του ερωτηματολογίου. Η εργασία αποτελείται από πέντε κεφάλαια.

Στα αποτελέσματα παρατηρήσαμε ότι το εμπόδιο με το μεγαλύτερο αθροιστικό ποσοστό είναι η έλλειψη προσωπικού του νοσοκομείου, συμπεριλαμβανομένου και του ιατρικού προσωπικού. Αντίθετα, παρατηρήσαμε ότι το εμπόδιο με το μεγαλύτερο αθροιστικό ποσοστό διαφωνίας ως προς αν αποτελεί εμπόδιο είναι ο πειθαρχικός έλεγχος που ασκεί ο διοικητής του νοσοκομείου.

Επίσης βασικό εύρημα της εργασίας είναι ότι η κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας επιλέχθηκε ως το πιο σημαντικό εμπόδιο στην κατηγορίας «Εξωτερικό Περιβάλλον σε Εθνικό επίπεδο» με ποσοστό 76% . Σημαντικό εύρημα είναι ότι απο τα 25 καθημερινά εμπόδια που μπορεί να συναντήσει ο διοικητής του νοσοκομείου ασκώντας διοίκηση τα πιο σημαντικά είναι η «γραφειοκρατία» και ο «μη ικανοποιητικός ελλιπής προϋπολογισμός». Στους μη παραμετρικούς ελέγχους (2 και Κ- Ανεξάρτητων Δειγμάτων – Mann Whitney και Kruskal Wallis) που διενεργήθηκαν, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το αν είναι ενεργεία ο διοικητής που απάντησε ή όχι, το αν έχει μεταπτυχιακό στην διοίκηση μονάδων υγείας, η ηλικία και το φύλο, διαφοροποιούν στατιστικά σημαντικά (p<0,05) κάποιες από τις απαντήσεις που δόθηκαν.

Σαν συνολικό συμπέρασμα προκύπτει ότι η διοίκηση ενός νοσοκομείου είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία και υπάρχουν πολλά εμπόδια που δυσχεραίνουν το έργο ενός διοικητή. Πολλά είναι εκείνα τα εμπόδια που προέρχονται από χρόνιες παθογένειες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, και όχι μόνο του τομέα της υγείας. Συνοπτικά, στο πρώτο Κεφάλαιο (1ο), γίνεται μία πρώτη εισαγωγή στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και στον τρόπο που διοικούνται τα δημόσια νοσοκομεία καθώς και μια σύντομη παρουσίαση της διάρθρωσης και της κατάσταση του ελληνικού νοσοκομείου.

Το δεύτερο Κεφάλαιο (2ο), αποτελεί το κύριο και κομβικό τμήμα εργασίας όπου και παρουσιάζονται αναλυτικά οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα ενός διοικητή νοσοκομείου. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι παράγοντες οι οποίοι οδηγούν σε εμπόδια που δημιουργούν προβλήματα στις διοικήσεις, συνοψίζονται σε πέντε βασικές κατηγορίες: στο παγκόσμιο περιβάλλον, στο πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, στο περιβάλλον που διαμορφώνεται από την τοπική κοινωνία, στο περιβάλλον που επικρατεί μέσα σε ένα νοσοκομείο γενικά και στο περιβάλλον που δημιουργεί ο ίδιος ο διοικητής, στις σχέσεις του με το διοικητικό συμβούλιο (Δ.Σ.) και την προσωπική του στάση κατά την διάρκεια της θητείας του.

Στο τρίτο Κεφάλαιο (3ο), παρουσιάζεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την διαμόρφωση των ερωτημάτων, ο τρόπος συλλογής, οι κατηγορίες των απαντήσεων, οι αναλύσεις και η διεξαγωγή της έρευνας και παρουσιάζονται οι βασικοί στόχοι αυτής.

Ακολουθεί το τέταρτο Κεφάλαιο (4ο), όπου παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων με τη μορφή διαγραμμάτων και στατιστικών αναλύσεων. Το τμήμα αυτό της εργασία είναι το πιο «πρακτικό», διότι απεικονίζει σχηματικά τα όσα απάντησαν οι διοικητές που συμμετείχαν στην έρευνα. Σε αυτό το κεφάλαιο παρουσιάζεται και μια παραγοντική μελέτη των ερωτήσεων και μια διαφορετική κατηγοριοποίηση των παραγόντων που προέκυψε.

Στο πέμπτο Κεφάλαιο (5ο), κατά σειρά, περιλαμβάνονται τα συμπεράσματα και ο σχολιασμός για κάποια απο τα σημαντικότερα ευρήματα. Στο συγκεκριμένο Κεφάλαιο δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην κατανόηση των εξωτερικών παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα μια σύγχρονης υγειονομικής μονάδας.