Προηγούμενη ακρόαση: πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η προσέγγιση και διερεύνηση δύο νομικών θεμάτων, τα οποία απαντώνται σχεδόν καθημερινά στον τομέα της δημόσιας διοίκησης και στο εν γένει διοικητικό πεδίο. Πρόκειται για το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης και το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη στα δημόσια έγγραφα. Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματός μας και στο άρθρο 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας ενώ το δικαίωμα πρόσβασης του διοικούμενου στα δημόσια έγγραφα κατοχυρώνεται στο άρθρο 10 παρ. 3 του Συντάγματός μας σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του ΚΔΔ/σιας. Ειδικότερα, το άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος ορίζει: «Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερομένου ισχύει και για κάθε διοικητική ενέργεια ή μέτρο που λαμβάνεται σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων του». Το άρθρο 6 παρ. 1 του ΚΔΔ προβλέπει: «Οι διοικητικές αρχές, πριν από κάθε ενέργεια ή μέτρο σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων συγκεκριμένου προσώπου, οφείλουν να καλούν τον ενδιαφερόμενο να εκφράσει τις απόψεις του, εγγράφως ή προφορικώς ως προς τα σχετικά ζητήματα». Τέλος, το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης αναφέρεται και ορίζεται και στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 41 παρ. 2 στοιχ. Α). Το δε άρθρο 10 παρ. 3 του Συντάγματός ορίζει ότι: «Η αρμόδια υπηρεσία ή αρχή υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων, ιδίως πιστοποιητικών, δικαιολογητικών και βεβαιώσεων μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των 60 ημερών, όπως νόμος ορίζει. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, πέραν των άλλων τυχόν κυρώσεων και έννομων συνεπειών, καταβάλλεται και ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα, όπως νόμος ορίζει» ενώ το άρθρο 5 του Ν.2690/1999 προβλέπει ότι: « Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων. Ως διοικητικά έγγραφα νοούνται όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις”, αναλύοντας τις ειδικότερες εκφάνσεις αυτού του ζητήματος στις λοιπές παραγράφους του άρθρου αυτού.