Η ικανότητα ανίχνευσης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος από τους υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών

Abstract

Εισαγωγή: Φαινόμενο της παραοικονομίας, που ανθίζει όλο και περισσότερο στην εποχή της οικονομικής κρίσης, αποτελεί το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η διαδρομή, που ακολουθεί από τη γέννηση έως και την ολοκλήρωσή του, χαρακτηρίζεται δαιδαλώδης, αφού κάθε φάση του ολοκληρώνεται σε διαφορετική χώρα, με διαφορετικό τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται η ανωνυμία των δικαιούχων των παράνομων κερδών. Για την αντιμετώπιση και καταπολέμησή του, λοιπόν, καθίσταται απαραίτητη και αναγκαία η συνεργασία και η συντονισμένη δράση των Οικονομικών Αρχών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, κατά την εξιχνίαση υποθέσεων που αφορούν στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Σκοπός: Η παρούσα μελέτη σκοπό έχει να ερευνήσει και να αποτυπώσει την ικανότητα που διαθέτουν οι υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονομικών για να ανιχνεύσουν το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος, την εκπαίδευση και ενημέρωση που τους παρέχεται για την ενίσχυση της ικανότητας αυτής, καθώς και τη δυνατότητα που τους δίνεται από τα πληροφοριακά συστήματα της υπηρεσίας τους να ανιχνεύσουν υποθέσεις νομιμοποίησης παράνομων εσόδων.

Υλικό και μέθοδος: Η έρευνα διεξήχθη με ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε και συμμετέχοντες ήταν οι υπάλληλοι των Δ.Ο.Υ. Α’ & Β’ Λάρισας, του Σ.Δ.Ο.Ε. Θεσσαλίας, του Τελωνείου Λάρισας και της Χημικής Υπηρεσίας Λάρισας. Η επεξεργασία των δεδομένων διενεργήθηκε με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS v. 24. Τα στοιχεία, με δείκτη ΚΜΟ 0,91, κρίθηκαν κατάλληλα για παραγοντική ανάλυση, από την οποία προέκυψαν τρεις αθροιστικές κλίμακες, όπου κατά τον έλεγχο εγκυρότητας και αξιοπιστίας τους χαρακτηρίστηκαν εξαιρετικές. Βάσει των τριών αθροιστικών κλιμάκων αναλύθηκαν οι τρεις μεταβλητές - ικανότητα ανίχνευσης, εκπαίδευση/επιμόρφωση και χρήση-αξιοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων - καθώς και η συσχέτισή τους μέσα από τρεις υποθέσεις.

Αποτελέσματα: Σύμφωνα με το 85,2% των υπαλλήλων, που ανταποκρίθηκαν και συμμετείχαν στην έρευνα, το βασικό εύρημα ήταν ότι οι υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονομικών δε διαθέτουν την απαραίτητη ικανότητα για την ανίχνευση υποθέσεων που αφορούν στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Οι λόγοι εντοπίστηκαν στην έλλειψη εξειδικευμένης εκπαίδευσης και ενημέρωσής τους και στην ελλιπή παροχή πληροφόρησης. Πεδίο σημαντικού προβληματισμού αποτέλεσε ότι τα πληροφοριακά συστήματα των υπηρεσιών δεν παρέχουν την κατάλληλη πληροφορία για τον εντοπισμό των συγκεκριμένων φαινομένων.

Συμπέρασμα: Βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, για το Υπουργείο Οικονομικών η εκπαίδευση και επιμόρφωση των υπαλλήλων του, με την παράλληλη βελτίωση της παρεχόμενης πληροφορίας από τα πληροφοριακά συστήματα των υπηρεσιών, αποτελούν μονόδρομο στη δημιουργία ενός ανθρώπινου δυναμικού έτοιμου να εξιχνιάσει και να καταπολεμήσει το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.