Το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying) μεταξύ επαγγελματιών υγείας: σύγκριση δημοσίας και ιδιωτικής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Abstract

Η φύση της εργασιακής δραστηριότητας των επαγγελματιών υγείας είναι ιδιαίτερα απαιτητική και συναισθηματικά δεσμευτική λόγω της καθημερινής πρόσωπο-με-πρόσωπο εξυπηρέτησης των ασθενών/πελατών. Περιλαμβάνει αλληλεπιδράσεις πολλαπλών ομάδων, με τους εργαζόμενους συνεπώς να είναι πιο ευάλωτοι στον εκφοβισμό. Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός ερευνών που να μελετούν την σχέση μεταξύ εργασιακού εκφοβισμού των επαγγελματιών υγείας που εργάζονται στη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η διερεύνηση του φαινομένου μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, η σύγκριση δημόσιας και ιδιωτικής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και η διερεύνηση της σχέσης του εκφοβισμού και του επίπεδου υγείας των εργαζομένων. Για τη μέτρηση του εργασιακού εκφοβισμού χρησιμοποιήθηκε το NAQ-R και για τη μέτρηση του επιπέδου γενικής υγείας το GHQ-12. Επίσης, συλλέχθηκαν δημογραφικά δεδομένα. Στην έρευνα συμμετείχαν έπειτα από τη σχετική διαδικασία έγκρισης, οι δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας δύο δημόσιων νοσοκομείων και ενός ιδιωτικού οργανισμού υγείας στη Θεσσαλονίκη. Ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων στην έρευνα ήταν 647, με συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης 74,5%. Εκ των οποίων, 444 συμμετέχοντες προέρχονταν από τον δημόσιο τομέα και 203 συμμετέχοντες προέρχονταν από τον ιδιωτικό τομέα. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό λογισμικό πρόγραμμα SPSS 23.0. Στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα την πλειονότητα του πληθυσμού των ερωτώμενων αποτέλεσαν οι γυναίκες. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων στο δημόσιο τομέα εργάζονταν ως νοσηλεύτριες και ιατροί και στον ιδιωτικό τομέα εργάζονταν ως διοικητικοί υπάλληλοι και νοσηλεύτριες. Τα αποτελέσματα της έμμεσης εκτίμησης του εκφοβισμού έδειξαν αυξημένα ποσοστά θυμάτων (16,89%) και περιστασιακών θυμάτων (26,35%) στο δημόσιο τομέα σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα που τα αποτελέσματα ήταν χαμηλότερα, με ποσοστό θυμάτων (2%) και περιστασιακών θυμάτων (16,7%). Το ποσοστό αυτοχαρακτηρισμού των εργαζόμενων ως θύματα εκφοβισμού στο δημόσιο τομέα ήταν 30,86%, ενώ στον ιδιωτικό τομέα ήταν συντριπτικά χαμηλότερο (9,4%). Το φαινόμενο του εκφοβισμού στους επαγγελματίες υγείας αποτελεί σημαντικό πλήγμα στους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, κυρίως στο δημόσιο τομέα. Μεσούσης της οικονομικής όσο και κοινωνικής κρίσης, ο εργασιακός εκφοβισμός και οι επιπτώσεις του συνεχώς αυξάνονται. Θα πρέπει η πολιτεία να θεσπίσει αποτελεσματικότερα μέτρα για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου.