Συμπλέγματα περιφερειακής ασφάλειας και Αφρική

Abstract

Ο Hans Morgentau στο βιβλίο του «Politics among nations», εμφατικά δήλωνε ότι η Αφρική δεν είχε Ιστορία πριν τον Ά Παγκόσμιο πόλεμο, «It was politically empty space». Αυτή του η δήλωση είναι ενδεικτική του τρόπου που βλέπει η προηγμένη Δύση την Μαύρη Ήπειρο. Παρά το γεγονός ότι η Ήπειρος ήταν εγγενώς και σε βάθος εμπλεγμένη με το παγκόσμιο εμπόριο ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα εντούτοις η διεθνή κοινότητα την αντιμετώπιζε με μια παντελή έλλειψη ενδιαφέροντος. Αυτή η παράδοξη αντίφαση επηρέασε εκτεταμένα τις ακαδημαϊκές σπουδές αναφορικά με την θέση της Αφρικής στην Διεθνή πολιτική και τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν η περιοχή από την Θεωρία Διεθνών Σχέσεων. Εντούτοις μετά το πέρας του Ψυχρού πολέμου και την εμφάνιση καινούριων ρευμάτων σκέψης άρχισαν να διαφαίνονται κάποια σημάδια αλλαγής. Αυτά αρχικά εκδηλώθηκαν με την τάση επαναπροσδιορισμού της έννοιας της ασφάλειας που παραδοσιακά μονοσήμαντα επικεντρωνόταν μόνο στον στρατιωτικό πολιτικό τομέα και αποκλειστικά μέσα από κρατοκεντρικά δίκτυα. Συνεπακόλουθα, άρχισε να αναβαθμίζεται και η θέση της περιφέρειας ως αντικείμενο ανάλυσης της ασφάλειας. Ακολουθώντας αυτές τις αλλαγές το παρόν πόνημα παρουσιάζει την εικόνα της Μαύρης Ηπείρου μέσα από το πρίσμα της Θεωρίας Περιφερειακών Συμπλεγμάτων Ασφαλείας. Ιχνηλατώντας τις εκφάνσεις δυναμικών ασφαλείας της Ηπείρου σε εγχώριο, περιφερειακό, διαπεριφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο επιχειρείται να καθοριστεί πιο επίπεδο είναι το κυρίαρχο, να διαγνωστεί η ρίζα των προβλημάτων ασφαλείας της Αφρικής και εν συνεχεία να προβλεφθεί το απώτερο αλλά και το άμεσο μέλλον της. Ένα μέλλον στο οποίο εάν επιβεβαιωθούν τα σενάρια επιστροφής σε αυτό που πολλοί μελετητές προκρίνουν ως εξαιρετικά πιθανά, τότε η απελευθέρωση του βιβλικού τέρατος Λεβιάθαν, με την Χομπεσιανή του διάσταση, προκειμένου να αναλάβει τον ρόλο του, του επικυρίαρχου, θα ήταν μια μάλλον καλοδεχούμενη εξέλιξη.