Εμπόδια και πηγές υποστήριξης στην επαγγελματική επανένταξη πρώην χρηστών/-τριών: εφαρμογή της Κοινωνικής Γνωστικής Θεωρίας για τη Σταδιοδρομία.

Abstract

Στην παρούσα εργασία διερευνάται η σταδιοδρομία των πρώην χρηστών/τριών εξαρτησιογόνων ουσιών κατά τη διαδικασία επανένταξης στον εργασιακό χώρο. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται η επίδραση των αντιληπτών εμποδίων και των αντιληπτών πηγών υποστήριξης σε συγκεκριμένους τομείς της επαγγελματικής επιλογής, αλλά και στην πρόθεση στοχοθέτησης στην επαγγελματική προτίμηση. Περαιτέρω, επιχειρείται ο διαχωρισμός των παραγόντων αυτών σε εσωτερικούς και εξωτερικούς (παράγοντες πλαισίου), ανάλογα με το πώς τους αντιλαμβάνονται τα άτομα. Η έρευνα είναι μία μελέτη περίπτωσης υπό το πρίσμα της Κοινωνικής Γνωστικής Θεωρίας για τη Σταδιοδρομία. Στο πλαίσιο αυτό, το δείγμα αποτελούν 20 μέλη του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη που επιδιώκουν ενεργά την επαγγελματική επανένταξη και παράλληλα έχουν δεχτεί επαγγελματική συμβουλευτική υποστήριξη. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη μελέτη που να εστιάζει στις υποκειμενικές αντιλήψεις του συγκεκριμένου πληθυσμού για τα εμπόδια και τις υποστηρικτικές πηγές στην πορεία επαγγελματικής επανένταξης, αξιοποιήθηκε η ποιοτική προσέγγιση έρευνας, με εργαλείο την ημι-δομημένη συνέντευξη σε βάθος. Τα εμπειρικά δεδομένα αναλύθηκαν με Θεματική Ανάλυση, μέθοδος που ενδείκνυται όταν η έρευνα πλαισιώνεται από συγκεκριμένη θεωρία. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι τα ατομικά εμπόδια και οι ατομικές πηγές υποστήριξης είναι πιο ισχυρά από τα εξωτερικά, σε σχέση με την επαγγελματική απόφαση, στοχοθέτηση και επίδοση, καθώς ο βαθμός επίδρασής τους διαμορφώνεται από την υποκειμενική ερμηνεία του ατόμου. Επίσης, φαίνεται ότι η αυτοαποτελεσματικότητα και οι προσδοκίες έκβασης έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τα εμπόδια και τις πηγές υποστήριξης στην πρόθεση στοχοθέτησης. Η παρούσα μελέτη, εστιάζει στις υποκειμενικές αντιλήψεις των πρώην χρηστών/τριών για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη σταδιοδρομία τους και για πρώτη φορά επιχειρεί να φωτίσει πού τοποθετείται ο κάθε παράγοντας, ώστε αναλόγως να διαμορφωθούν κατάλληλες προτάσεις παρέμβασης για την υποστήριξη των απεξαρτημένων ατόμων.