Ο εσωτερικός έλεγχος σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς: η περίπτωση των Ο.Τ.Α.

Abstract

Μία από τις βασικές λειτουργίες της διοίκησης είναι ο έλεγχος, ήτοι η σύγκριση των πραγματικών και προγραμματισμένων αποτελεσμάτων με στόχο τη διόρθωση προβληματικών περιοχών επίδοσης και τον εκ νέου σχεδιασμό της δράσης του οργανισμού. Ο έλεγχος είναι σημαντικός είτε πρόκειται για ιδιωτικούς, κατά κανόνα κερδοσκοπικούς, οργανισμούς είτε πρόκειται για δημόσιους οργανισμούς που, εξορισμού, έχουν διαφορετικές επιδιώξεις. Πάρα τις προφανείς διαφορές ανάμεσα στους δύο τύπους οργανισμών, πρόσφατα σκάνδαλα τόσο εκτός όσο και εντός Ελλάδας καθιστούν εμφανές ότι τα συστήματα εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου εξακολουθούν να υπολείπονται της πλήρους επίτευξης των στόχων τους. Η παρούσα εργασία ασχολείται με το αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και στοχεύει στη σύνθεση του σχετικού θεωρητικού υπόβαθρου, τη σύνοψη υφιστάμενων εμπειρικών ευρημάτων και την παροχή πρόσθετων εμπειρικών αποδείξεων, μέσω μελετών περίπτωσης, επί των ζητημάτων εφαρμογής συστημάτων εσωτερικού ελέγχου σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η παρακίνηση για την ενασχόληση με το εν λόγω ζήτημα εδράζεται αφενός στην έλλειψη εκτενούς σχετικής έρευνας για τον εσωτερικό έλεγχο σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και, ειδικότερα, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που λειτουργούν στην Ελλάδα, αφετέρου στην ανάδειξη των πρόσφατων οικονομικών σκανδάλων σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που έλαβαν, τελικώς, τη δικαστική οδό και οδήγησαν σε καταδικαστικές αποφάσεις. Η διερεύνηση του ζητήματος καθιστά εμφανές ότι ο εσωτερικός έλεγχος στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα πάσχει από σημαντικές δομικές αδυναμίες μεταξύ των οποίων η περιορισμένη ανεξαρτησία και η αμφισβητήσιμη πολυπλοκότητα των μέτρων που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια εκτέλεσης της εν λόγω λειτουργίας. Η αντιμετώπιση των εν λόγω αδυναμιών αναμένεται να επιτρέψει την εμφάνιση των οφελών του εσωτερικού ελέγχου σε επίπεδο τόσο οργανισμού όσο και πολιτείας. Σε αυτό μπορεί να συμβάλλει η περαιτέρω διερεύνηση του ζητήματος με στόχο την αποτύπωση των σχετικών υστερήσεων και την παροχή προτάσεων αντιμετώπισής τους.