Ο εσωτερικός έλεγχος στην ελληνική φορολογική διοίκηση.

Abstract

Η ραγδαία εξελισσόμενη πραγματικότητα σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική κρίση στην οποία βρέθηκε η χώρα μας από τα τέλη του 2009, κατέστησε επιτακτική την ανάγκη μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρο το φάσμα του Δημόσιου τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών υλοποίησε – στη διάρκεια της τελευταίας 5ετίας – ένα ευρύτατο πρόγραμμα διοικητικών μεταρρυθμίσεων, το οποίο είχε ως στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας του συνόλου των υπηρεσιών του. Είναι προφανές ότι η ανάγκη καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και – συνακόλουθα – αύξησης των δημοσίων εσόδων που δημιουργούσε η οικονομική κρίση, καθώς και οι υποχρεώσεις που προέκυπταν από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής (μνημόνια συνεργασίας) με τους θεσμούς, έδωσε ώθηση στην υλοποίηση δομικών και λειτουργικών μεταρρυθμίσεων της Φορολογικής Διοίκησης από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν επεκτάθηκαν σε όλες σχεδόν τις πτυχές του φοροελεγκτικού και φοροεισπρακτικού μηχανισμού, όπως στην οργάνωση των υπηρεσιών, στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, στην εισαγωγή νέων τεχνολογικών υποδομών και εφαρμογών καθώς και στην υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων παρακολούθησης και αξιολόγησης αποτελεσμάτων. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η ανάδειξη μιας καινοτόμου – για τα ελληνικά δεδομένα – διαδικασίας, η οποία έχει ως στόχο την διαρκή παρακολούθηση των ποσοτικών αποτελεσμάτων των αποκεντρωμένων οργανικών μονάδων της ελληνικής Φορολογικής Διοίκησης (Δ.Ο.Υ) και η αποτίμηση αυτής μέσα από το παράδειγμα της Φορολογικής Περιφέρειας Θεσσαλονίκης η οποία εποπτεύει 36 συνολικά Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες. Η εφαρμογή της διαδικασίας αυτής ξεκίνησε στα τέλη του 2014, με την έναρξη λειτουργίας των 4 Φορολογικών Περιφερειών οι οποίες συστήθηκαν για πρώτη φορά με τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου Οικονομικών . Η εξέταση του ρόλου των Φορολογικών Περιφερειών που πραγματευόμαστε εδώ, δεν είναι άσχετη με τον εσωτερικό έλεγχο, αφού οι διαδικασίες που αναπτύσσονται παρακάτω παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με γνωστές διαδικασίες του εσωτερικού ελέγχου, υπό τους περιορισμούς προφανώς που τίθενται τόσο από το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Δημοσίου, όσο και από τον ειδικό χαρακτήρα των ελεγχόμενων οργανικών μονάδων.