Η χειραγώγηση των κερδών και η απάτη στο πλαίσιο της δημιουργικής λογιστικής.

Abstract

Στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από μεταβλητότητα και πολλές αλλαγές οι επιχειρήσεις προσπαθούν μέσα στο ανταγωνιστικό κλίμα που επικρατεί να αναπτυχθούν. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας τους αντανακλάται από την εικόνα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που παρουσιάζουν. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης και την γενικότερη της πορεία. Καθώς ο ανταγωνισμός αυξάνεται η οικονομική μονάδα χρειάζεται να καταβάλει πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να ανταπεξέλθει. Για αυτό το λόγο πολλές επιχειρήσεις καταφεύγουν σε μεθόδους παραποίησης επιλέγοντας έτσι έναν θεωρητικά εύκολο τρόπο για την εμφάνιση ικανοποιητικών στοιχείων και την συνέχιση της δραστηριότητας τους. Είναι συχνό φαινόμενο να εντοπίζονται στις οικονομικές καταστάσεις λογιστικές ατασθαλίες και ανακριβή στοιχεία με στόχο την παραποίηση της αλήθειας και την παραπληροφόρηση των χρηστών που απευθύνονται. Τα κίνητρα παραποίησης είναι πολλά και σχετίζονται με την λειτουργία της κεφαλαιαγοράς και τις πιέσεις που ασκούνται, το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων, τον επιχειρησιακό σχεδιασμό αλλά και τις προσωπικές φιλοδοξίες ορισμένων στελεχών. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι το θέμα της παραποίησης και κατ επέκταση της απάτης βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η δημιουργική λογιστική η οποία χρησιμοποιείται από τις οικονομικές οντότητες για την αλλοίωση των στοιχείων τους. Οι τεχνικές αλλοίωσης και οι στρατηγικές χειραγώγησης ποικίλουν και οι επιχειρήσεις ανάλογα με το σκοπό που θέλουν να επιτύχουν επιλέγουν την μέθοδο που εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα τους. Βέβαια οι χειρισμοί αυτοί κάποια στιγμή αποκαλύπτονται και τα αποτελέσματα είναι ολέθρια. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα μεγάλων εταιριών που κατέρρευσαν προκαλώντας αναταραχή στις αγορές και δημιούργησαν πολλά προβλήματα. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι της εταιρείας Enron και WorldCom στην Αμερική και της Parmalat στην Ευρώπη. Τα σκάνδαλα αυτά στοίχισαν ακριβά στο επενδυτικό κοινό που εμπιστεύτηκε αυτές τις εταιρείες, σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις όπως προμηθευτές και πιστωτές καθώς επίσης και σε χιλιάδες εργαζομένους . Ο σκοπός της εργασίας αυτής είναι να διερευνηθεί η έννοια της απάτης και τα κίνητρα που ωθούν στην διάπραξη της. Αναλύεται ακόμη ο ρόλος της δημιουργικής λογιστικής στην παραποίηση των οικονομικών καταστάσεων και στην χειραγώγηση των κερδών παρουσιάζοντας τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται. Γίνεται φυσικά και αναφορά στα εταιρικά σκάνδαλα που συγκλόνισαν Ευρώπη και Αμερική καθώς και στις επιπτώσεις τους. Τέλος εξετάζεται η επίδραση της κρίσης στην χειραγώγηση και η σχέση ορισμένων σημαντικών μεγεθών των επιχειρήσεων με τα χειραγωγήσιμα δεδουλευμένα στην περίοδο της κρίσης.