Ιστορία της εκκλησίας της Ρωσίας: η θεωρία της Τρίτης Ρώμης.

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει σαν αντικείμενο μελέτης και διερεύνησης την ιστορία της Εκκλησίας της Ρωσίας και ειδικότερα πραγματεύεται την περίοδος της αναμόρφωσης και της διοικητικής αυτονομίας της Εκκλησίας της Ρωσίας όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά από πιέσεις ανεξαρτητοποίησης από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έτσι όπως προσεγγίστηκε μετά την διατύπωσης της Θεωρίας της Τρίτης Ρώμης.Το ρωσικό κράτος επηρεάστηκε βαθύτατα από τη βυζαντινή ιδεολογία και μετά την άλωση της Βασιλεύουσας οι Ρώσοι θεώρησαν ότι ήταν οι μοναδικοί κληρονόμοι της βυζαντινής πνευματικής και πολιτιστικής παράδοσης.Για το λόγο αυτό άλλωστε προχώρησαν και περί τα μέσα του 16ου αιώνα στην διατύπωση της θεωρίας της Τρίτης Ρώμης όπου η Μόσχα εξέλαβε τον τίτλο «Τρίτη Ρώμη». Η πρωτεύουσα του ρωσικού κράτους προοριζόταν σύμφωνα με τις φιλόδοξες και μεγαλόπνοες πεποιθήσεις του ρωσικού λαού να ανασυστήσει τη υποταγμένη στους τούρκους πλέον και πάλαι ποτέ κραταιά Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο τίτλος «Τρίτη Ρώμη» αποδόθηκε στη Μόσχα μετά την άλωση και πτώση της Κωνσταντινούπολης (1453) εν μέσω μιας συμβολικής κίνησης που προσομοίαζε την χαρακτηριστική περίπτωση όπου είχε δοθεί συμβολικά σε παλαιότερη χρονική περίοδο ο χαρακτηρισμός «Νέα Ρώμη» από τον ιδρυτή της Μέγα Κωνσταντίνο στην Κωνσταντινούπολη θεωρώντας πάντα την πρεσβυτέρα Ρώμη ως την «Πρώτη Ρώμη». Η εργασία ασχολείται επισταμένα και σε βάθος με την αρχή, την πορεία και το τέλος της Θεωρίας της Τρίτης Ρώμης και με τις προοπτικές της και τις πολιτικές προεκτάσεις της, καθώς και με τον τρόπο που οδήγησε στην εμφάνιση του κινήματος του Πανσλαβισμού και του Σλαβικού Εθνοφυλετισμού.