Βαλκανικές ψηφίδες: σλαβόφωνοι Αλβανίας.

Abstract

Σκοπός της Εργασίας αυτής είναι, σε γενικές γραμμές, να προσεγγιστεί, μέσα από βιβλιογραφική και ποιοτική έρευνα, μια γηγενής εθνική και γλωσσική βαλκανική μειονότητα γειτονικής μας χώρας, η οποία μας είναι σχεδόν άγνωστη, οι Σλαβόφωνοι της Αλβανίας, με έμφαση στη γλώσσα της. Ακόμα η έρευνα στοχεύει στη διερεύνηση της δυνατότητας κατανόησης και επικοινωνίας με άλλους Νοτιοσλάβους καθώς και με ομιλητές σλαβικών διαλέκτων της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Για την επίτευξη των στόχων μας χρησιμοποιήσαμε ως μεθοδολογικό εργαλείο την ημιδομημένη συνέντευξη. Στην ποιοτική έρευνα συμμετείχαν δέκα άνδρες και πέντε γυναίκες, οικονομικοί μετανάστες στην Ελλάδα, Σλαβόφωνοι δίγλωσσοι από την Αλβανία, οι οποίοι διέθεταν ως μητρική γλώσσα τα σλαβικά και ως δεύτερη γλώσσα, κατόπιν σχολικής διγλωσσίας, τα αλβανικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σλαβική διάλεκτος του Golo Bardo χρησιμοποιείται καθημερινά από τους ομιλητές της και είναι υψηλής βιωσιμότητας, καθώς μεταδίδεται απρόσκοπτα στην επόμενη γενιά παρά τον προφορικό της χαρακτήρα. Οι διάλεκτοι της Mala Prespa, επίσης, και αυτές μεταδίδονται στην επόμενη γενιά και επιπλέον οι ομιλητές τους γνωρίζουν γραφή, δεδομένου ότι διδάσκονται τη μητρική τους γλώσσα στις τέσσερις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, μια και η Αλβανία αναγνωρίζει επίσημα «μακεδονική» μειονότητα μόνο σ’ αυτήν την περιοχή. Ακόμη, οι σλαβόφωνοι της Αλβανίας διαπιστώθηκε ότι κατανοούν σε γενικές γραμμές τους Βούλγαρους και τους Σέρβους και μπορούν να επικοινωνούν μαζί τους, ενώ εντυπωσιακό υπήρξε το γεγονός ότι οι σλαβόφωνοι Αλβανίας ταυτίζουν πολλές φορές τις σλαβικές διαλέκτους της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας με τη δική τους διάλεκτο χωρίς να την ξεχωρίζουν. Τέλος στο παράρτημα της εργασίας αυτής παρουσιάζεται ως πρωτογενής πηγή και αντιπροσωπευτική γραπτή μαρτυρία η μονογραφία για την Mala Prespa του Goure Douma ενός γηγενούς σλαβόφωνου της περιοχής που διακρίνεται για την αυθεντικότητά της και για τις αφηγηματικές αρετές του συγγραφέα.