Διερεύνηση φορολογικών ζητημάτων στο πλαίσιο της αναδυόμενης ψηφιακής οικονομίας.

Abstract

Η ψηφιακή οικονομία αλλάζει όλους τους τομείς της οικονομίας, μέσω της έντονης εξάρτησης από τις ψηφιακές τεχνολογίες. Η ψηφιακή οικονομία δημιουργεί όλο και μεγαλύτερο μερίδιο αξίας, το οποίο προστίθεται στην οικονομία των κρατών, όμως η προστιθέμενη αξία που δημιουργείται καταφέρνει να διαφεύγει της ανάλογης φορολόγησης. Ένα σημαντικό μερίδιο της προστιθέμενης αξίας της ψηφιακής οικονομίας μετακινείται από τα κράτη προς τους τραπεζικούς λογαριασμούς των επιχειρήσεων που έχουν εγκατασταθεί σε φορολογικούς παραδείσους με τεράστιο οικονομικό, φορολογικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Παρόλο που οι περισσότερες ψηφιακές επιχειρήσεις αντλούν τα κέρδη τους από τις αναπτυγμένες χώρες και ελέγχονται από κατοίκους αυτών των χωρών, δεν πληρώνουν φόρους σε αυτές. Έτσι, η αύξηση της παραγωγικότητας που επιτυγχάνεται μέσω της ψηφιακής οικονομίας δεν έχει οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων, φαινόμενο που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο, το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο, στη δυσκολία της εθνικής αλλά και της διεθνούς φορολογικής νομοθεσίας να συντονιστεί και να καλύψει τα κενά στα επί μέρους φορολογικά συστήματα, τα οποία γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Η παρούσα διπλωματική, καταδεικνύει τα χαρακτηριστικά και τη σημασία της ψηφιακής οικονομίας. Επίσης φωτίζει την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό κλίμα για τις ψηφιακές επιχειρήσεις, ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και η απασχόληση. Τέλος, επισημαίνει την πολιτικές φοροαποφυγής των πολυεθνικών ψηφιακών επιχειρήσεων και τις επείγουσες δράσεις του ΟΟΣΑ/G20 και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπισή τους. Στο προπεριγραφέν πλαίσιο παρατίθενται καίρια θέματα, όπως οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας, η έννοια της μόνιμης εγκατάστασης, η έννοια του αντιπροσώπου, τα δικαιώματα, η διάβρωση της φορολογικής βάσης και η μεταφορά των φορολογητέων κερδών, η αντιμετώπιση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών, η υποκεφαλαιοδότηση, η ενδοομιλική τιμολόγηση, η κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιριών, η έννοια της φοροαποφυγής, οι φορολογικοί παράδεισοι και οι εξωχώριες εταιρίες. Αναφορά γίνεται στις επιλογές πολιτικής ΦΠΑ και στην πρόσφατα ενεργοποιηθείσα Μικρή Μονοαπευθυντική Θυρίδα για τις τηλεπικοινωνιακές, ραδιοτηλεοπτικές και ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Η συνεχόμενη ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας δεν θα δημιουργήσει νέες δουλειές στις αναπτυγμένες χώρες εκτός κι αν αυτές οι χώρες, μέσω συντονισμένης προσπάθειας, καθιερώσουν διεθνείς κανόνες για την οργανωμένη ανάπτυξη των τοπικών ψηφιακών επιχειρήσεων και διάδοση των κερδών στην υπόλοιπη οικονομία.