Καπιταλισμός και φασισμός: η περίπτωση της Γερμανίας και της Ιταλίας.

Abstract

Η βιομηχανική επανάσταση του 19ου αιώνα σηματοδότησε μια περίοδο κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών με αποτέλεσμα να αμφισβητηθούν οι έννοιες του φιλελευθερισμού, της δημοκρατίας και του ορθολογισμού. Θα προαχθούν νέες αξίες, πάνω στις οποίες θα στηριχθούν ιδεολογικά οι αντιφιλελεύθερες και δεξιές ομάδες. Ο ευρωπαϊκός, αποικιακός ανταγωνισμός και οι ιμπεριαλιστικοί στόχοι θα ενταθούν με τελικό στάδιο την διεξαγωγή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτός ο ολοκληρωτικός πόλεμος θα προκαλέσει ένα κύμα βίας και επαναστάσεων εξαιτίας της αποτυχίας της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού. Στον οικονομικό τομέα και ειδικά μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929, η οικονομία της ελεύθερης αγοράς θα αμφισβητηθεί έντονα και η καπιταλιστική τάξη θα στραφεί προς μια πιο αυταρχική οικονομική πολιτική προκειμένου να τεθεί ξανά σε λειτουργία η συγκέντρωση κεφαλαίου. Η Γερμανία και η Ιταλία, όντας νεοσύστατα εθνικά κράτη, επηρεάστηκαν βαθύτατα από τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και την παγκόσμια οικονομική κρίση. Σε αυτές τις χώρες, η επιθυμία της καπιταλιστικής τάξης σε συνδυασμό με τις άρχουσες ελίτ όπως η Εκκλησία και οι συντηρητικές δυνάμεις θα ωθήσουν τα φασιστικά καθεστώτα στην κατάκτηση της εξουσίας, σε μια προσπάθεια τόνωσης της παραγωγικής δραστηριότητας. Η επίδραση της καπιταλιστικής τάξης υπήρξε καθοριστική για την άνοδο του φασιστικού και του ναζιστικού κόμματος στην εξουσία.