Η συμβολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας: μία αποτίμηση των ελληνικών μνημονίων.

Abstract

Το ευρώ εισήχθη το 2002 ως το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εδραιώνοντας το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στον κόσμο και δημιουργώντας ένα από τα ισχυρότερα νομίσματα στον κόσμο. Ωστόσο, η συσσώρευση των μαζικών και μη βιώσιμων ελλειμμάτων και το δημόσιο χρέος σε μια σειρά περιφερειακές οικονομίες σύντομα απείλησε τη βιωσιμότητα της ευρωζώνης, προκαλώντας μια κρίση χρέους. Η κρίση ανέδειξε την οικονομική αλληλεξάρτηση της ΕΕ, ενώ παράλληλα υπογράμμισε την έλλειψη πολιτικής ολοκλήρωσης που ήταν αναγκαία για να προβλεφθεί μια συντονισμένη δημοσιονομική και νομισματική ανταπόκριση. Ξεκινώντας το 2010, η ΕΕ και το ΔΝΤ άρχισαν να παρέχουν διασώσεις για τις οικονομίες που κλυδωνίζονται από κρίσεις. Αλλά οι απαιτήσεις των πλουσιότερων κρατών, ότι τα δάνεια θα πρέπει να εξαρτώνται από αυστηρά μέτρα λιτότητας συνέβαλαν στο να βαθύνει η απαισιοδοξία, η υποκίνηση λαϊκής αναταραχής και η ανατροπή κυβερνήσεων. Η κίνηση προς μια κοινή αγορά αποκάλυψε σύντομα την ανάγκη για νομισματικό συντονισμό. Το 1992, η Συνθήκη του Μάαστριχτ δημιούργησε επισήμως την Ευρωπαϊκή Ένωση, και οδήγησε στην κυκλοφορία του νομίσματος ευρώ τον Ιανουάριο του 2002. Δεκαεννέα από τα είκοσι οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ έγιναν μέλη της ζώνης του ευρώ, ενώ άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Βουλγαρίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας, απαιτήθηκε από τη Συνθήκη τελικά να συμμετάσχουν και αυτά. Στη Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν χορηγηθεί απαλλαγές. Σύμφωνα με τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ, τα κράτη που συμμετάσχουν στο ευρώ θα πρέπει να έχουν τα οικονομικά τους σε «μία σειρά» και το 1997 το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης απαίτησε συνεχή φορολογική συμμόρφωση. Συγκεκριμένα, τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν πληθωρισμό κάτω από 1,5%, δημοσιονομικά ελλείμματα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, και λόγο χρέους προς ΑΕΠ κάτω από το 60%. Για να πληρούν τα κριτήρια αυτά, πολλές χώρες αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν αυστηρές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. Στην πράξη, ωστόσο, οι προδιαγραφές αυτές δεν εφαρμόζονταν με συνέπεια, ανοίγοντας το δρόμο για μελλοντικά προβλήματα. Όλα αυτά αποτελούν θέματα που θα αναλυθούν εκτενώς στα πλαίσια των κεφαλαίων που περιλαμβάνει η παρούσα εργασία.