Οι Μεταρρυθμίσεις του Τομέα Ασφάλειας (Security Sector Reform-SSR) ως Διεθνής Στόχος Εκδημοκρατισμού Μετασυγκρουσιακών Περιοχών και ο Ρόλος των Διεθνών Οργανισμών

Abstract

Η εμφάνιση του όρου «Μεταρρύθμισης του Τομέα Ασφάλειας - ΜΤΑ» στη δεκαετία του '90 σηματοδότησε μια νέα προοπτική σχετικά με τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα σε μετα-συγκρουσιακές περιοχές. Οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα ασφαλείας απέκτησαν ιδιαίτερη αξία σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η προσέγγιση των δράσεων της ΜΤΑ αφορά την ανοικοδόμηση των κρατικών θεσμών, εξασφαλίζοντας ένα ασφαλές περιβάλλον. Σημαντικό ρόλο σε αυτό καλούνται να διαδραματίσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, των οποίων η μεταρρύθμιση αποτελεί θεμελιώδες συστατικό της Μεταρρύθμισης του Τομέα Ασφαλείας. Η πολυπλοκότητα των εφαρμογών της μεταρρύθμιση του τομέα ασφαλείας σε συνδυασμό με την επίσης πολύπλοκη κοινωνικο-ανθρωπολογική σύσταση των περιοχών εφαρμογής του προγράμματος, αναδεικνύει την ανάγκη προσέγγισης των θεμάτων της ΜΤΑ και υπό διαφορετικό πρίσμα και οπτική γωνία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν συστημικές αδυναμίες του εφαρμοζόμενου προγράμματος, το οποίο βασίζεται σε δυτικά μοντέλα διακυβέρνησης αλλά και των εσωτερικών ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζουν τα κράτη που δέχονται το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Η κοινωνική διαβάθμιση και οι κοινωνικοί δεσμοί των κρατών που ακολουθούν τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα, έχουν δομικές διαφορές και βασίζονται σε πολύ διαφορετικά κοινωνικά πρότυπα, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη για την επιτυχή εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων.Οι Διεθνείς Οργανισμοί στο πλαίσιο της Διεθνούς Κοινότητας, ως φορείς οικονομικής, στρατιωτικής ισχύος, πολιτισμικών αρχών, αλλά και ως θεμελιωτές και κοινωνοί της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της νομιμότητας και της δικαιοσύνης, καθίστανται ο φορέας παροχής βοήθειας μέσω των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων σε μετα-συγκρουσιακές περιοχές. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, ΕΕ, ΟΑΣΕ,ΝΑΤΟ έχουν θεσπίσει διαδικασίες με τις οποίες εμπλέκονται στα προγράμματα ΜΤΑ, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία μεταξύ τους. Οι προσεγγίσεις των Διεθνών Οργανισμών έχουν ένα κοινό παρονομαστή που είναι η εγκαθίδρυση της ασφάλειας με την μεταρρύθμιση των κρατικών θεσμών των κρατών στο πλαίσιο των δράσεως της ΜΤΑ η οποία από μια θεμελιώδες δράση εκδημοκρατισμού, έχει εξελιχθεί σε ένα απαραίτητο στοιχείο της «χρηστής διακυβέρνησης.