Η «Μεγάλη Ιδέα»: εθνικός στόχος υψηλής στρατηγικής ή «μικροκομματική επιδίωξη»;

Abstract

Η Ελλάδα έχει μια αξιοζήλευτη παρουσία στο διεθνές στερέωμα από τα βάθη της ιστορίας. Πέρασε από διάφορες καταστάσεις εκ διαμέτρου αντίθετες. Η αρχαία περίοδος χαρακτηρίστηκε από στρατιωτικά, πολιτικά και πολιτιστικά επιτεύγματα που καθηλώνουν ακόμη τον σημερινό κόσμο. Κατόπιν, με τη σύσταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το ελληνικό στοιχείο διείσδυσε, εμπλούτισε και μορφοποίησε το ρωμαϊκό πολιτισμό δίνοντας του σε πολλά σημεία το χαρακτηρισμό του ελληνορωμαϊκού. Ένα από τα ιστορικά σημεία κορύφωσης είναι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όπου ο ελληνισμός ξεδίπλωσε τα φτερά του και έφτασε σε ύψιστα για την εποχή, και όχι μόνο, επίπεδα ακμής. Στη συνέχεια ήρθε η μαύρη περίοδος της σκλαβιάς από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο ελληνισμός καταπιέστηκε, κυνηγήθηκε και εκδιώχθηκε βάρβαρα. Ωστόσο, μέσω πολιτιστικών και λοιπών διεργασιών πήρε κουράγιο, αντιστάθηκε και αποτίναξε το ζυγό. Βασικό ρόλο στην όλη προσπάθεια έπαιξε η θρησκεία και οι εθνικές ιδεολογίες που συσπείρωναν το Έθνος. Η βασικότερη από αυτές, που έπαιξε τον πρωταρχικό ρόλο για την έγερση του υπόδουλου λαού ήταν αυτή της «Μεγάλης Ιδέας». Η πνοή ελπίδας και η ενότητα που παρείχε οδήγησαν στη μεγαλειώδη Επανάσταση του 1821. Ωστόσο, στην πορεία, η «Μεγάλη Ιδέα» χρησιμοποιήθηκε από πολιτικές παρατάξεις και αρχηγούς του κράτους για την επίτευξη μικροπολιτικών επιδιώξεων. Θα γίνει λοιπόν μια προσπάθεια μελέτης της ιδεολογίας της «Μεγάλης Ιδέας» και πως αξιοποιήθηκε αυτή κατά καιρούς από τους πολιτικούς ταγούς του Έθνους μας.