Το φαινόμενο της ασυμμετρίας των τιμών των πετρελαιοειδών: μελέτη περίπτωσης Νομού Ημαθίας.

Abstract

Η σχέση μεταξύ της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και της λιανικής τιμής των καυσίμων είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει έντονα την κοινή γνώμη σε πολλές χώρες, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Πολλοί πιστεύουν ότι οι εταιρείες πετρελαιοειδών σπεύδουν να αυξήσουν τις τιμές στην τοπική αγορά μόλις παρατηρηθεί μια άνοδος στις διεθνείς τιμές αλλά δεν ανταποκρίνονται με την ίδια ταχύτητα όταν οι διεθνείς τιμές πέφτουν. Το φαινόμενο είναι γνωστό στην οικονομική βιβλιογραφία ως ασύμμετρη προσαρμογή ή φαινόμενο ασυμμετρίας των τιμών καυσίμων στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών μελετών. Κάποιες μελέτες βρίσκουν ισχυρές ενδείξεις ασύμμετρης προσαρμογή, ενώ κάποιες άλλες όχι. Η παρούσα μελέτη εφαρμόζει τη μεθοδολογία που έχει χρησιμοποιηθεί στη διεθνή βιβλιογραφία για να εξετάσει το ζήτημα αυτό για την περίπτωση της Ελλάδας, τα αποτελέσματα της ανάλυσης επιβεβαιώνουν ότι οι μεταβολές από τη διεθνή τιμή του πετρελαίου μεταφέρονται στις τοπικές τιμές με κάποια καθυστέρηση, όμως δεν εντοπίζονται ισχυρές ενδείξεις ασυμμετρίας προσαρμογής. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι τιμές στην Ελλάδα προσαρμόζονται ελαφρώς γρηγορότερα μετά από αυξήσεις στη διεθνή τιμή παρά μετά από μειώσεις, όμως η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική αλλά ούτε ουσιαστική από πλευράς οικονομικών επιπτώσεων. Η απουσία ενδείξεων ασύμμετρης προσαρμογής των τιμών δεν συνεπάγεται οπωσδήποτε ότι το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά είναι το επιθυμητό. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι κατά πόσο το περιθώριο κέρδους των εταιρειών είναι σε επίπεδα που αντιστοιχούν σε μια λογική απόδοση κεφαλαίου. Η διερεύνηση αυτού του θέματος απαιτεί πιο λεπτομερή δεδομένα τα οποία δεν είναι διαθέσιμα.