Ιδιωτικός βίος στην Ι.Μ. Σερβίων και Κοζάνης κατά το 19ο αιώνα: διαθήκες και διαζύγια.

Abstract

Στα πλαίσια του Π.Μ.Σ. του Πανεπιστημίου Μακεδονίας <<Σπουδές στη Γλώσσα και τον Πολιτισμό των Χωρων της Ν.Α. Ευρωπής>>, συντάχθηκε υπό την επίβλεψη του κυρίου Σταματόπουλου η διπλωματική εργασία με θέμα <<Ιδιωτικός Βίος Στην Ιερά Μητρόπολη Σερβίων Και Κοζάνης Κατά το 19ο Αιώνα. Διαθήκες Και Διαζύγια>>. Περιγράφονται διαθήκες και διαζύγια που συντάχθηκαν την εν λόγω περίοδο,ενώ όσον αφορά στις διαθήκες αναλύονται οι κανόνες σύνταξής τους, ο ρόλος της Εκκλησίας, καθώς και τα επιμέρους κληροδοτήματα του εκάστοτε διαθέτη και η κοινωνική τάξη των διαθετών. Σε ό,τι αφορά στα διαζύγια αναλύονται οι λόγοι και αιτίες, βάσει των οποίων προβλεπόταν η έκδοση αυτών, όπως όριζε το Εκκλησιαστικό Δίκαιο, η θέση και ο ρόλος της Εκκλησίας. Ειδικότερα, οι διαθήκες συντασσόταν παρουσία μαρτύρων, εκπροσώπου της Εκκλησία, ενίοτε και του ίδιου Επισκόπου, κάτι που έδινε κύρος στη διαθήκη. Για την εγκυρότητα της διαθήκης, ο διαθέτης διαβεβαίωνε παρουσία μαρτύρων για την πνευματική του υγεία, παρουσία μαρτύρων οι οποίοι έδιναν όρκο να μην αποκαλύψουν το περιοεχόμενο της διαθήκης πριν το θάνατο του διαθέτη, απαιτούνταν η διάθεση της περιουσίας σε όλους τους άμεσαου συγγενείς, ενώ επικυρωνόταν από τον Επίσκοπο. Από την ανάλυση των διαθηκών διαπιστώνουμε ότι από τους διαθέτες υπερτερούν οι άνδρες και ότι τα αγόρια κληρονομούν το μεγαλύτερο μερίδιο της περιουσίας του διαθέτη. Η κληροδοτούμενη περιουσία περιελάμβανε κυρίως κινήτα και ακίνητα ( σε πολλές περιπτώσεις μεγάλης αξίας), αλλά υπάρχει αναφορά και σε λίρες, ή ακόμα και σε ομόλογα, ανάλογα με την οικονομική θέση του διαθέτη. Τέλος, όσον αφορά στην κοινωνική τάξη παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των διαθετών ανήκε στην υψηλή και μικρομεσαία τάξη, με την κατώτερη να αφορά σε 6 διαθέτες. Τα διαζύγια εκδιδόταν και επικυρωνόταν από την Εκκλησιαστική Επιτροπή , αφού εξεταζόταν αν συνέτρεχαν λόγοι που επέβαλλαν τη λύση του γάμου, βάσει του νόμου και, όταν μετά από επίμονες προσπάθειες της Εκκλησίας να συμφιλιώσει το ζευγάρι, καθίστατο αδύνατη η επανασύνδεση αυτού. Γενικότερα, διαπιστώνεται ο σημαντικός ρόλος της Εκλλησίας στην περιοχή, η πλήρης τήρηση των Νομοκανόνων της Εκκλησίας από τους κατοίκους, κάτι που αποδεικνύει και τη βαθειά τους πίστη, όπως και η σημαντική οικονομική και πολιτιστική δραστηριότητα που ανέπτυξαν οι κάτοικοι της περιοχής.