Οι επιπτώσεις του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στις ελληνικές επιχειρήσεις.

Abstract

Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ-ΕΕ) διανύει την 3η φάση λειτουργίας του (2013-2020) και έχει στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά 20% σε σχέση με τις εκπομπές του έτους βάσης 1990. Οι Ελληνικές επιχειρήσεις, λόγω της μεγάλης έντασης ανταγωνισμού με τρίτες χώρες, εντάσσονται στην λίστα διαρροής άνθρακα και λαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό δικαιωμάτων δωρεάν. Η εργασία έχει στόχο να διερευνηθούν οι επιπτώσεις της 3ης φάσης λειτουργίας του ΣΕΔΕ στις Ελληνικές επιχειρήσεις. Για τον σκοπό αυτό, καταρχήν έγινε μια εκτίμηση του κόστους αγοράς των δικαιωμάτων εκπομπών που θα χρειαστούν να αγοράσουν το 2020 δύο μεγάλοι όμιλοι (Τιτάν, Μότορ Όιλ) που είναι αντιπροσωπευτικοί των τομέων τσιμέντου και διύλισης, δηλαδή των τομέων με τις περισσότερες εκπομπές, εξαιρουμένης της ηλεκτροπαραγωγής. Θεωρήθηκαν δύο σενάρια, ένα με τιμή δικαιωμάτων 7 ευρώ/τόνο, ένα με τιμή 25 ευρώ/τόνο και ένα τρίτο σενάριο αφορά στο ενδεχόμενο να εξαιρεθούν οι συγκεκριμένοι τομείς από την λίστα διαρροής άνθρακα. Για τον όμιλο Τιτάν, το κόστος στο δεύτερο σενάριο εκτιμήθηκε σε 1.4% του κύκλου εργασιών και 13.5% των κερδών EBITDA του Τομέα Ελλάδας και Δ. Ευρώπης του ομίλου, ενώ στην περίπτωση που ο τομέας τσιμέντου εξαιρεθεί από την λίστα διαρροής άνθρακα, το κόστος θα αποτελεί το 12.3% του κύκλου εργασιών και 117.8% των κερδών EBITDA, αντίστοιχα. Για τον όμιλο Μότορ Όιλ, το κόστος σε απόλυτα μεγέθη είναι αρκετά μεγαλύτερο στο δεύτερο σενάριο (13.4 εκατομμύρια ευρώ) ενώ αποτελεί το 0.2% του κύκλου εργασιών και 7.5% των κερδών ΕΒΙΤDA της μητρικής εταιρείας. Με σκοπό να αποτυπωθούν οι απόψεις των Ελληνικών επιχειρήσεων που είναι ενταγμένες στο ΣΕΔΕ, διενεργήθηκε έρευνα στην οποία απάντησαν 36 από τις 106 επιχειρήσεις που είναι ενταγμένες στο ΣΕΔΕ. Στη συντριπτική πλειοψηφία (88.9%), οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι η υποχρέωση αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών καθιστά τις επιχειρήσεις λιγότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με επιχειρήσεις εκτός της Ε.Ε., ενώ ποσοστό 38.2% απάντησε πως η υποχρέωση αγοράς δικαιωμάτων πιθανώς θα στρέψει το ενδιαφέρον της διοίκησης να μεταφέρει μέρος της παραγωγής εκτός της Ε.Ε. Επίσης, θεωρούν ότι πρέπει να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση εξαιτίας της μεγάλης έντασης ανταγωνισμού με τρίτες χώρες, του υψηλού έμμεσου κόστους εκπομπών στην Ελλάδα, του μεγάλου κόστους φυσικού αερίου και της οικονομικής κρίσης.