Η συμβολή της Αθωνιάδας στην παιδεία και την αφύπνιση του Γένους, 1749-1821.

Abstract

Η εργασία αυτή επιχειρεί να προβάλει τη συνεισφορά της Αθωνιάδας Σχολής στην Παιδεία και την Αφύπνιση του Γένους. Χρονικά καλύπτει την περίοδο από το 1749, χρονολογία ίδρυσης της Ακαδημίας στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, μέχρι το 1821, χρονιά κατά την οποία η Αθωνιάδα ανέστειλε τη λειτουργία της, λόγω της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης. Παράλληλα, αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος τον οποίο διαδραμάτισε η Ορθόδοξη Εκκλησία, γενικά, στην πνευματική καλλιέργεια του υπόδουλου ελληνισμού και στην προετοιμασία του για την απελευθέρωσή του από τον τουρκικό ζυγό. Επίσης, μέσω της Αθωνιάδας, προβάλλεται ο παιδευτικός και παιδαγωγικός χαρακτήρας του Αγίου Όρους, καθώς την περίοδο αυτή εξελίσσεται σε σπουδαίο πνευματικό και πολιτισμικό κέντρο. Θεωρήθηκε σκόπιμη η αναφορά στο θέμα της Παιδείας κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, ενώ γίνεται λόγος για το κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και τις προεκτάσεις του στον ελληνισμό και την ορθοδοξία. Στο κεφάλαιο για την Αθωνιάδα Σχολή γίνεται αναφορά στην περίοδο του Ευγένιου Βούλγαρη, καθώς το πέρασμά του από την Ακαδημία σηματοδότησε μια ολόκληρη εποχή. Επίσης, καταδεικνύεται η συνολική προσφορά του Αγίου Όρους στην Παιδεία και τον Πολιτισμό των ορθόδοξων λαών των Βαλκανίων, ενώ σκιαγραφείται ο χαρακτήρας και το έργο ορισμένων πνευματικών προσωπικοτήτων, οι οποίες συνέδεσαν το όνομά τους με την Αθωνιάδα και συνέβαλαν στην προσπάθεια για πνευματική αφύπνιση και εθνική αποκατάσταση των υπόδουλων Ελλήνων. Τέλος, επιχειρείται η κατανόηση του διαχρονικού μηνύματος της Αθωνιάδας Σχολής για τη σύγχρονη γενιά των διδασκόντων και διδασκομένων.