Ασφάλιστρα κινδύνου στις χρηματοοικονομικές αγορές: θεωρία και εφαρμογές.

Abstract

Το ασφάλιστρο κινδύνου αποτελεί ένα από τα πιο θεμελιώδη ζητήματα της χρηματοοικονομικής θεωρίας, της διαχείρισης των επενδυτικών χαρτοφυλακίων και των μοντέλων αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων. Δεδομένου ότι αξιόγραφα υψηλότερου κινδύνου θα πρέπει να έχουν υψηλότερες αναμενόμενες αποδόσεις, το ασφάλιστρο κινδύνου αφορά στην υπερβάλλουσα αναμενόμενη απόδοση σε σχέση με το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου. Με άλλα λόγια, η απόδοση ενός περιουσιακού στοιχείου ισούται με το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου συν το ασφάλιστρο κινδύνου, το οποίο εξαρτάται από τη συνδιακύμανση μεταξύ της απόδοσης και του λόγου υποκατάστασης της παρούσας κατανάλωσης με τη μελλοντική, σύμφωνα με την κλασική οικονομική θεωρία. Κατά συνέπεια, είναι αναμενόμενο πως οι τίτλοι με αποδόσεις που συσχετίζονται θετικά με την κατανάλωση θα έχουν θετικό ασφάλιστρο κινδύνου, το οποίο αντανακλάται στη γραμμική συνάρτηση της συνδιακύμανσης μεταξύ της απόδοσης και του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης. Σε γενικότερους όρους, η αναμενόμενη απόδοση ενός περιουσιακού στοιχείου αποτελεί θετική συνάρτηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου, δεδομένου ότι οι επενδυτές προσδοκούν μεγαλύτερη του επιτοκίου μηδενικού κινδύνου απόδοση για να το διατηρήσουν στην κατοχή τους. Ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ερευνητικής βιβλιογραφίας στο πεδίο της χρηματοοικονομικής επιστήμης έχει εστιάσει στη διερεύνηση των τρόπων εκτίμησης του ασφάλιστρου κινδύνου, καθώς και των παραγόντων που επιδρούν στη διαμόρφωσή του. Ένα από τα σημαντικότερα εμπειρικά ζητήματα που έχουν αναδειχθεί είναι αυτό του «αινίγματος του ασφάλιστρου κινδύνου μετοχών», το οποίο αναφέρεται στην αδυναμία της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας να επεξηγήσει το ιστορικά υψηλό ασφάλιστρο κινδύνου της αγοράς μετοχών σε σχέση με το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου και αναφορικά με τη χαμηλή συμμεταβλητότητά του με τη συνολική αύξηση της κατανάλωσης. Κατά καιρούς, διάφοροι λόγοι έχουν προταθεί από τους ερευνητές για την επίλυση του εν λόγω αινίγματος, όπως είναι η ατέλεια των αγορών, η περιορισμένη συμμετοχή των νοικοκυριών στις κεφαλαιαγορές, οι δανειακοί περιορισμοί και το έλλειμμα πληροφόρησης. Σε κάθε περίπτωση, το ασφάλιστρο κινδύνου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο συχνά διερευνούμενα ζητήματα της σύγχρονης χρηματοοικονομικής θεωρίας. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη μέσω οικονομετρικών εφαρμογών των σχέσεων που προκύπτουν αναφορικά με το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι επενδύτες. Για το σκοπό αυτό θα γίνει χρήση οικονομετρικών μοντέλων υπό συνθήκης ετεροσκεδαστικότητας (GARCH), ώστε να αποσαφηνιστεί η επιρροή που ασκεί το ασφάλιστρο κινδύνου στις αποδόσεις.. Η δομή της παρούσας διπλωματικής εργασίας έχει ως εξής: Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο που διέπει την έννοια του ασφάλιστρου κινδύνου και συγκεκριμένα παρουσιάζονται ο ορισμός, η σημασία του για την επιστήμη της χρηματοοικονομικής και τα βασικά θεωρητικά μοντέλα για την εκτίμησή του. Στο δεύτερο κεφάλαιο διερευνάται το ζήτημα του αινίγματος του ασφάλιστρου κινδύνου μετοχών, όπου παρουσιάζονται τα ευρήματα της βιβλιογραφίας και παρουσιάζεται η εμπειρική εφαρμογή. Τέλος, καταγράφονται τα συμπεράσματα.