Η νέα μορφή του φορολογικού ελέγχου με τον κώδικα φορολογικής διαδικασίας, Ν.4174/2013 και η πλαισίωσή του από εξειδικευμένα ελεγκτικά εργαλεία.

Abstract

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, παρά την αύξηση της φορολογίας, τα δημόσια έσοδα στη χώρα μας δεν ενισχύθηκαν ανάλογα, αφενός λόγω της γενικότερης οικονομικής ύφεσης και αφετέρου λόγω των δυσλειτουργιών του φορολογικού μηχανισμού. Αντιλαμβανόμενοι το συγκεκριμένο πρόβλημα αλλά και επηρεασμένοι από διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές, οι αρμόδιοι φορείς του Υπουργείου Οικονομικών προχώρησαν με την ψήφιση των ν.4172/2013 και ν.4174/2013 σε μία μεταρρύθμιση, η οποία είχε ως απώτερο σκοπό την διεύρυνση της φορολογικής βάσης ώστε να κατανεμηθούν δικαιότερα τα φορολογικά βάρη, την πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής μέσω εκτεταμένων ελέγχων και την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος. Στα πλαίσια αυτών των αλλαγών που επήλθαν στη Φορολογική Διοίκηση αλλά και στη δομή και διάρθρωση του ελεγκτικού μηχανισμού, οι ελεγκτικές υπηρεσίες βρίσκονται στα μέσα μίας μεταβατικής περιόδου κατά την οποία κυριαρχεί η σχετικά πρόσφατη εφαρμογή του νέου Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.). Για το λόγο αυτό η παρούσα εργασία έχει ως κύριο αντικείμενο ανάλυσης την νέα μορφή του φορολογικού ελέγχου μετά την ψήφιση του κώδικα αυτού, φιλοδοξώντας να αποτελέσει ένα θεωρητικό πλαίσιο το οποίο θα συμβάλλει στην καλύτερη δυνατή κατανόηση και στην ορθή εφαρμογή όλων των νέων διατάξεων. Προς την κατεύθυνση αυτή γίνεται πλήρης παρουσίαση αλλά και ερμηνεία όλων των σχετικών άρθρων που αναμόρφωσαν ριζικά το προφίλ, τον τρόπο διενέργειας και την διαδικασία του φορολογικού ελέγχου, ενώ ιδιαίτερη αναφορά και ανάλυση μέσω πρακτικών παραδειγμάτων γίνεται στις νέες έμμεσες τεχνικές ελέγχου (ανάλυσης ρευστότητας, καθαρής θέσης, τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά), οι οποίες υιοθετήθηκαν από την φορολογική διοίκηση ως διεθνώς αναγνωρισμένες τεχνικές για τον προσδιορισμό της πραγματικής φορολογικής υποχρέωσης των φορολογουμένων. Στη συνέχεια, μέσα στα πλαίσια γενικότερου εκσυγχρονισμού του φορολογικού ελέγχου και με αφορμή τα όσα διδάχθηκαν στο μάθημα του «Εσωτερικού Ελέγχου», το οποίο έδωσε το κατάλληλο ερέθισμα, επιχειρείται η εισαγωγή και η χρησιμοποίηση στον φορολογικό έλεγχο εργαλείων όπως, η Στατιστική Δειγματοληψία και ο Νόμος του Benford, τα οποία κρίθηκε ότι μπορούν συμβάλλουν στην βελτίωση της ακρίβειας, της αποτελεσματικότητας και κατ’ επέκταση της ποιότητας του φορολογικού ελέγχου.