Κριτική διερεύνηση της αντιμετώπισης των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων στην Ελλάδα και σε χώρες της ΕΕ.

Abstract

Το χρέος είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για να διατηρούν τα άτομα ένα σταθερό επίπεδο κατανάλωσης, συμβατό με τους πόρους που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ωστόσο, σε ορισμένα νοικοκυριά, για διάφορους λόγους, το επίπεδο του χρέους μπορεί να γίνει μη βιώσιμο και το νοικοκυριό να καταστεί υπερχρεωμένο. Ο σκοπός της μελέτης είναι να εξετάσει τη συσσώρευση του χρέους των νοικοκυριών, τη μορφή και την έκταση που έχει λάβει και το βαθμό στον οποίο υπάρχουν προβλήματα εξυπηρέτησης των τόκων και αποπληρωμής του χρέους. Τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής ανασκόπησης έδειξαν ότι όσον φορά τις αιτίες, η ταχεία αύξηση του χρέους συνδέεται με αλλαγές στην πρόσβαση και τη χρήση της πίστωσης, με ανεύθυνο δανεισμό από την πλευρά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τα χαμηλά επιτόκια κτλ. Από την πλευρά των νοικοκυριών, οι αιτίες είναι η οικονομική απρονοησία, η έλλειψη γνώσεων και διάφορα απρόβλεπτα γεγονότα. Επιπλέον, από τη μελέτη προκύπτει ότι ισχύει η θεωρία του κύκλου ζωής της χρέωσης. Για τα χαρακτηριστικά των υπερχρεωμένων νοικοκυριών προκύπτει ότι οι μόνοι γονείς, οι άνεργοι και οι ενοικιαστές είναι οι ομάδες του πληθυσμού που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο υπερχρέωσης. Η απώλεια της εργασίας, η γέννηση ενός παιδιού και το διαζύγιο έχουν επίσης αναγνωριστεί ως γεγονότα που εκθέτουν τα νοικοκυριά στον κίνδυνο υπερχρέωσης. Τέλος, οι κύριες συνέπειες της υπερχρέωσης είναι οι οικονομικές δυσκολίες, ο οικονομικός αποκλεισμός, τα προβλήματα υγείας, το φαινόμενο των αστέγων και η φυλάκιση. Συνοψίζοντας, από την μελέτη των δεδομένων για την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκύπτει ότι τα ευρήματα της βιβλιογραφίας βρίσκουν εφαρμογή στις χώρες που εξετάστηκαν.