Έλληνες και αλλοδαποί μαθητές/ήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο ίδιο σχολείο επαγγελματικής κατάρτισης: αντιλήψεις γονέων και εκπαιδευτικών.

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εστιάστηκε στο πεδίο της ειδικής αγωγής και της πολυπολιτισμικότητας. Τα διαθέσιμα ερευνητικά ευρήματα από τη συνεξέταση των δύο αυτών διαστάσεων, ειδικής αγωγής και πολυπολιτισμικότητας, είναι πολύ περιορισμένα. Στο πλαίσιο της εργασίας υλοποιήθηκε ποιοτική έρευνα στην Πρότυπη Βιοτεχνική Μονάδα Λακκιάς Θεσσαλονίκης, μια μονάδα επαγγελματικής κατάρτισης για άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που ανήκει στον ΟΑΕΔ. Οι κύριοι στόχοι της ήταν: (α) Η καλύτερη κατανόηση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης μεταξύ μαθητών/ριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της διάστασης της αλληλεπίδρασης μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών μαθητών/ριών, μέσω της καταγραφής της υποκειμενικής εμπειρίας των εκπαιδευτικών και των γονέων των μαθητών/ριών. (β) Η καταγραφή τυχόν διαφορών στις εμπειρίες ελλήνων και αλλοδαπών γονέων ως προς ποικίλα ζητήματα που αφορούν στη ζωή με ένα παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πέντε εκπαιδευτικοί και δέκα γονείς (πέντε έλληνες και πέντε αλλοδαποί) κλήθηκαν να συμμετέχουν σε ημιδομημένη συνέντευξη η οποία διαμορφώθηκε για τις ανάγκες της παρούσας έρευνας. Τα δεδομένα αναλύθηκαν με θεματική ανάλυση περιεχομένου. Τα κύρια ευρήματα της έρευνας, σύμφωνα πάντα με τον λόγο των γονέων και των εκπαιδευτικών, είναι τα εξής: (α) Η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών/ριών είναι αλληλοϋποστηρικτική, έχει στοιχεία που συναντάμε και στην αλληλεπίδραση μεταξύ παιδιών τυπικής επίτευξης, απουσιάζει ωστόσο το στοιχείο της ξενοφοβίας ως αποτέλεσμα της διαφορετικής εθνοπολιτισμικής προέλευσης των μαθητών. (β) Οι γονείς των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ανεξαρτήτως καταγωγής μοιράζονται τις ίδιες αγωνίες, τα ίδια συναισθήματα και παρόμοιες δυσκολίες, ενώ αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα των υποστηρικτικών κοινωνικών δικτύων. Μικρές διαφορές στην καθημερινότητά τους μπορεί να προκύπτουν εξαιτίας κυρίως διαφορετικών οικονομικών πόρων, αδυναμία πρόσβασης σε πηγές και υποστηρικτικά δίκτυα και χαρακτηριστικά που έχουν σχέση με τη δυσκολία του παιδιού και τη λειτουργικότητα της οικογένειας. Τα αποτελέσματα συζητώνται στο πλαίσιο της διαθέσιμης βιβλιογραφίας, διατυπώνονται ερμηνευτικές υποθέσεις και καταγράφονται οι περιορισμοί της έρευνας.