Αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές στο περιβάλλον του σύγχρονου ελληνικού σχολείου: μια εθνογραφία της σχολικής τάξης.

Abstract

Το θέμα που πραγματεύεται η εν λόγω εργασία αφορά στη διερεύνηση διαδικασιών διαπραγμάτευσης από τους μαθητές –αλλοδαπούς και παλιννοστούντες σε νηπιαγωγείο- των ταυτοτήτων και των ρόλων τους, μέσω των οποίων –αξιοποιώντας ενδεχομένως και προσδοκίες των γονιών τους- αποκτούν το προφίλ των «καλών» μαθητών σημειώνοντας υψηλές επιδόσεις. Η διερεύνηση των διαδικασιών έγινε μέσω εθνογραφικής έρευνας. Η εθνογραφική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε νηπιαγωγείο της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η συμμετοχική παρατήρηση και συνέντευξη από τους γονείς των μαθητών. Η διάρκεια της παρατήρησης είναι από το Νοέμβριο του 2011 μέχρι το Μάιο του 2012. Στόχος της έρευνας ήταν η διερεύνηση των διαδικασιών νοηματοδότησης των μαθητών για τη συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία καθώς και της διαπραγμάτευσης των ρόλων τους ως μαθητών στο πλαίσιο του νηπιαγωγείου. Στόχο επίσης αποτελούσε και η διερεύνηση των προσδοκιών των γονιών των μαθητών για τη σχολική τους συμπεριφορά πώς αυτές νοηματοδούνται από τα παιδιά και αν μετουσιώνονται σε υψηλές επιδόσεις. Από την επεξεργασία του εθνογραφικού υλικού προέκυψε, ότι οι μαθητές της ομάδας στόχου ανταποκρίνονται με επάρκεια στις απαιτήσεις του προγράμματος, αναγνωρίζονται ως καλοί μαθητές από το σύνολο της ομάδας τάξης και πραγματώνουν τις προσδοκίες των γονιών τους, οι οποίοι θεωρούν ότι η σχολική επιτυχία εξασφαλίζει την επιτυχία σε προσωπικό κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Τα παραπάνω αναδύονταν σε συνθήκες πυκνών δικτύων αλληλεπίδρασης και σχέσεων, μέσα στις οποίες η διδασκόμενη γνώση και οι τρόποι διδασκαλίας αποτελούσαν αντικείμενο προσδιορισμού του νοήματος ανάμεσα στους μαθητές και την εκπαιδευτικό.