Η ανταπόκριση του τραπεζικού τομέα στην παγκόσμια οικονομική κρίση: η περίπτωση των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης.

Abstract

Η παγκοσμιοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά σήμερα το βάθος και το εύρος της είναι άνευ προηγουμένου. Η πρόσφατη οικονομική κρίση απέδειξε περίτρανα, πως η παγκοσμιοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει προκαλέσει αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση μεταξύ των οικονομιών. Εκτός της διεθνούς ολοκλήρωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν θα μπορούσαν να μείνουν οι χώρες της Ν.Α. Ευρώπης. Η εν λόγω χώρες ήταν πόλος έλξης για πολλές ξένες τράπεζας, οι οποίες έβλεπαν την περιοχή ως μια ευκαιρία αύξησης των οικονομικών τους δραστηριοτήτων και κατ’επέκταση των κερδών τους. Όταν η οικονομική κρίση έπληξε τις μητρικές τράπεζες στη χώρα τους, αυτές προσπαθώντας να την αντιμετωπίσουν περιόρισαν τη δραστηριότητα και την πιστωτική τους επέκταση στην περιοχή. Επομένως, για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης η οικονομική κρίση ήταν παράγοντας που προερχόταν από το εξωτερικό. Γίνεται αισθητή σε αυτή το δεύτερο εξάμηνο του 2008, αλλά αρχίζει να την επηρεάζει βαθύτερα από το 2009 και έπειτα. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να παρουσιάσει τον τρόπο αντίδρασης του τραπεζικού τομέα της περιοχής, δηλαδή ποια μέσα χρησιμοποίησαν οι τράπεζες τόσο οι εγχώριες όσο και οι ξένες με σκοπό να περιορίσουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Στην ανάλυση μας χρησιμοποιούνται στοιχειά, από εννέα χώρες της Ν.Α. Ευρώπης (Βουλγαρία, Κροατία, Ρουμανία, Κόσσοβο, Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ και Αλβανία). Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας, παρουσιάζεται η αρχή της επέκτασης των ξένων τραπεζών στη Ν.Α. Ευρώπη, τα κανάλια μετάδοσης της κρίσης στην περιοχή και τα στάδια μεταρρύθμισης που πέρασε ο τραπεζικός τομέας στη Ν.Α. Ευρώπη τόσο πριν όσο και μετά την κρίση. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύονται τα αδύναμα σημεία των ξένων τραπεζών και πως και αυτά συντέλεσαν ως δίοδος μετάδοσης της κρίσης στην περιοχή. Στη συνέχεια, το τρίτο κεφάλαιο προβάλει και αναλύει τις πολιτικές που ακλούθησαν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών έχοντας ως στόχο τον περιορισμό των συνεπειών της ύφεσης. Ακολουθεί το τέταρτο κεφάλαιο, το οποίο παρουσιάζει την αντίδραση των μητρικών/ξένων τραπεζών απέναντι στην κρίση. Τέλος, το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στην αντίδραση της διεθνούς κοινότητας, η οποία είχε ως στόχο την θέσπιση οδηγιών με σκοπό την αποτροπή των συνεπειών μιας τυχόν άτακτης φυγής των ξένων τραπεζών από την περιοχή.